NotebookLM là gì? Cách sử dụng dụng NotebookLM chuyên nghiệp từ A-Z

1.1. Định nghĩa NotebookLM

NotebookLM là một trợ lý AI, hay chính xác hơn là sổ tay AI được phát triển miễn phí bởi Google. Sản phẩm này cho phép người dùng tải lên các tài liệu của riêng mình để huấn luyện một hệ thống AI chuyên biệt, giúp bạn phân tích, nghiên cứu và tạo ghi chú từ nhiều loại dữ liệu khác nhau.

Sau lần cải tiến vào đầu tháng 6/2024, NotebookLM hiện nay cho phép người dùng tải lên 5 loại dữ liệu: Google Docs, PDF, tệp văn bản, Google slides và URL trang web.

1.2. Ưu-nhược điểm của NotebookLM

Ưu điểm:

• Tích hợp các mô hình AI hiện đại: NotebookLM sử dụng hàng loạt các mô hình ngôn ngữ tiên tiến của Google, trong đó có mô hình Gemini 1.5 Pro với khả năng suy luận mạnh mẽ, hỗ trợ phân tích tài liệu chi tiết và chính xác. Khả năng xử lý context lớn giúp công cụ này đặc biệt hiệu quả khi làm việc với các tài liệu dài hoặc phức tạp.
• Trợ lý cá nhân hóa với khả năng truy xuất cao: Một trong những ưu điểm nổi bật của NotebookLM là nó vận hành như một hệ thống RAG (Retrieval-Augmented Generation), tận dụng khả năng suy luận và "kiến thức nền" của mô hình Gemini Pro đã được huấn luyện. Nhờ vậy, mỗi Notebook trong tài khoản người dùng hoạt động như một hệ thống RAG được cá nhân hóa, hỗ trợ xử lý và phân tích các tài liệu riêng biệt mà người dùng đã tải lên.
• Đa dạng định dạng dữ liệu: Công cụ hỗ trợ nhiều loại dữ liệu khác nhau, từ văn bản, PDF, video, âm thanh, google slides, url website đến nội dung từ YouTube. Điều này mang lại sự linh hoạt, đáp ứng nhu cầu của người dùng trong nhiều lĩnh vực học tập và nghiên cứu.
• Giao diện thân thiện và tương tác linh hoạt: Người dùng có thể dễ dàng tải lên tài liệu, đặt câu hỏi và nhận được câu trả lời hoặc bản tóm tắt nhanh chóng. Giao diện trực quan giúp cả người mới bắt đầu lẫn người dùng nâng cao dễ dàng thao tác.
• Bảo mật dữ liệu cao: Google cam kết không sử dụng nội dung tải lên để huấn luyện AI, đảm bảo tính riêng tư và an toàn thông tin. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các dữ liệu nhạy cảm trong công việc hoặc nghiên cứu.
• Ứng dụng đa năng: NotebookLM không chỉ phục vụ học tập và nghiên cứu mà còn hỗ trợ tốt các công việc tổng hợp tài liệu và phân tích thông tin chuyên sâu. 

Nhược điểm:

• Hạn chế về ngôn ngữ: NotebookLM hiện chưa tối ưu cho ngôn ngữ ngoài tiếng Anh, dẫn đến việc xử lý tiếng Việt hoặc các ngôn ngữ khác chưa đạt độ chính xác cao.
• Phụ thuộc vào kết nối internet: Là một công cụ dựa trên đám mây, NotebookLM yêu cầu kết nối internet ổn định để hoạt động hiệu quả. Điều này có thể gây khó khăn cho người dùng ở các khu vực có hạ tầng mạng kém.
• Tính năng chưa hoàn thiện: Vì đang trong giai đoạn thử nghiệm, một số chức năng của NotebookLM có thể chưa ổn định hoặc thiếu sự tối ưu, dẫn đến việc người dùng có thể gặp lỗi hoặc hạn chế khi sử dụng.
• Yêu cầu tài liệu chuẩn hóa: Công cụ hoạt động hiệu quả nhất với các tài liệu được tổ chức rõ ràng và chuẩn hóa. Nếu tài liệu không đủ tiêu chuẩn, kết quả phân tích có thể bị không tốt như mong muốn hoặc thiếu độ chính xác cao.
• Không phù hợp với mọi đối tượng: NotebookLM hướng đến người dùng đã có kỹ năng cơ bản về công nghệ và có nhu cầu xử lý tài liệu phức tạp. Những bạn chỉ cần một trợ lý AI xử lý các tác vụ đơn giản hoặc không quen thuộc với AI có thể gặp khó khăn khi sử dụng.

Là một sản phẩm mới của Google, NotebookLM sở hữu hàng loạt 3 điểm nổi bật “ăn đứt” một số công cụ AI hiện nay. Hãy cùng MindX điểm danh qua 3 điểm vượt trội của công cụ này trong thời điểm hiện tại: 

Sổ tay ghi chú hoàn toàn bằng AI

NotebookLM không chỉ là một công cụ ghi chú truyền thống được tích hợp AI, mà toàn bộ thiết kế của nó xoay quanh việc tối ưu hóa sức mạnh của trí tuệ nhân tạo. NotebookLM như một người bạn đồng hành, giúp bạn đọc và phân tích tài liệu. Nó có khả năng làm nổi bật các ý chính từ các tài liệu dài, cung cấp bản tóm tắt súc tích và giúp bạn hiểu nhanh hơn nội dung học thuật hoặc nghiên cứu. 

Ngoài ra, NotebookLM còn giúp bạn khám phá mối liên hệ giữa các tài liệu cùng chủ đề, hỗ trợ việc tổng hợp và học tập trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn.

Thông tin chính xác từ nguồn dữ liệu tải lên

Nếu đã từng sử dụng các công cụ AI như ChatGPT, Gemini hay Claude bạn sẽ hiểu rõ tại sao tính năng này lại cực kỳ quan trọng với các bài viết cần đảm bảo nguồn thông tin chính xác và khoa học.

Chắc hẳn bạn đã từng sao chép văn bản vào ChatGPT và yêu cầu nó tóm tắt. Dù đây là một tính năng hữu ích nhưng đôi khi Chat GPT sẽ kiến bạn “hoang mang” về câu trả lời nhận được. Nó có xu hướng "trôi dạt" khỏi nội dung tài liệu gốc, đưa vào những ý tưởng ngoài lề từ kiến thức mà mô hình đã học được trước đó. Nếu bạn càng kéo dài cuộc trò chuyện, câu trả lời của Chat GPT sẽ ngày càng vượt xa số token quy định, và tất nhiên câu trả lời sẽ càng xa rời nội dung tài liệu mà bạn đã cung cấp. 

Ngược lại, NotebookLM giữ vững sự tập trung vào các tài liệu mà bạn đã tải lên. Cho dù đó là PDF, Google Docs hay file văn bản khác, NotebookLM học nội dung từ chính những nguồn này và điều chỉnh các câu trả lời dựa trên tài liệu cụ thể của bạn. Điều này giúp đảm bảo rằng các bản tóm tắt và thông tin mà AI cung cấp luôn chính xác và có độ tin cậy cao.

Google NotebookLM cho phép người dùng tải lên tối đa 50 tài liệu trong một Notebook, với giới hạn mỗi tài liệu là 200.000 từ. Sau khi tải lên, AI sẽ tự động phân tích và tóm tắt nội dung chính của các tài liệu, đồng thời đề xuất một số cách tiếp cận và khai thác thông tin hiệu quả từ chúng.

Tạo podcast thông minh

Một trong những tính năng nổi bật và sáng tạo của NotebookLM là khả năng tạo podcast từ tài liệu của bạn. Thay vì đọc qua các tài liệu nghiên cứu phức tạp, bạn có thể nghe hai giọng AI trò chuyện, tóm tắt nội dung chính một cách dễ hiểu. 

Tính năng này rất tiện lợi cho người dùng bận rộn muốn nắm bắt thông tin khi đang thực hiện các hoạt động khác như lái xe hay tập thể dục. 

Trong tương lai, tính năng này có thể mở rộng để tạo ra các bản tin cá nhân hóa, tóm tắt sách, hoặc báo cáo cuộc họp, mang lại trải nghiệm tiêu thụ nội dung hoàn toàn mới, tiện lợi và tùy chỉnh theo nhu cầu của người dùng.

Với những tính năng nổi bật trên, NotebookLM hiện là công cụ hữu ích giúp người dùng:

• Phân tích và tóm tắt thông minh: NotebookLM tự động tạo ra các bản tóm tắt súc tích và chỉ dẫn chi tiết từ các tài liệu mà bạn tải lên, giúp bạn nắm bắt nội dung một cách nhanh chóng.
• Trả lời câu hỏi trực tiếp, kèm trích dẫn: Bạn có thể đặt bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến tài liệu, và NotebookLM sẽ phản hồi chi tiết, đồng thời cung cấp các trích dẫn cụ thể để bạn dễ dàng kiểm chứng.
• Hỗ trợ brainstorm và mở rộng ý tưởng: Dựa vào nguồn tài liệu của bạn, AI đưa ra những gợi ý sáng tạo, giúp bạn phát triển thêm ý tưởng và khám phá các khía cạnh mới.
• Kiểm tra thông tin chính xác, nhanh chóng: Chỉ với vài thao tác, bạn có thể rà soát lại dữ liệu để đảm bảo tính chính xác và nhất quán của nội dung.
• Kết nối thông tin, tạo bức tranh tổng quan: NotebookLM giúp bạn tìm ra mối liên hệ giữa các tài liệu, từ đó hình thành một góc nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về vấn đề.
• Bảo mật dữ liệu tuyệt đối: Dữ liệu của bạn luôn được giữ riêng tư, không sử dụng để huấn luyện AI, mang lại sự an tâm khi xử lý các tài liệu quan trọng.

Bước 1: Truy cập và đăng nhập

Truy cập NotebookLM và đăng nhập bằng tài khoản Google của bạn. Đồng thời, việc truy cập vào tài khoản google giúp bạn đồng bộ hóa các tài liệu và thông tin liên quan trên nền tảng của Google, chẳng hạn như Google Drive hoặc Google Docs.

Sau khi đăng nhập, bạn sẽ thấy giao diện hướng dẫn sử dụng cơ bản để bắt đầu tạo sổ tay đầu tiên.

Bước 2: Tạo sổ tay mới

Nhấn nút “Create” (Tạo) để bắt đầu một sổ tay mới.

NotebookLM sẽ nhắc bạn tải lên tài liệu đầu tiên để khởi động sổ ghi chép.

Bước 3: Tải tài liệu lên

NotebookLM cung cấp 5 tùy chọn linh hoạt để tải tài liệu vào sổ tay:

• Tải tệp từ máy tính: Chọn tệp với định dạng PDF, .txt hoặc Markdown từ máy tính cá nhân của bạn.
• Liên kết đến một trang web: Sử dụng URL để kết nối trực tiếp với trang web mà bạn muốn phân tích nội dung.
• Sao chép và dán văn bản: Dán trực tiếp nội dung văn bản vào sổ tay để bắt đầu sử dụng.
• Kết nối Google Docs: Liên kết sổ tay với Google Docs để truy cập và phân tích tài liệu đã lưu trên Google Drive.
• Kết nối Google Slides: Tích hợp tài liệu từ Google Slideshow để phân tích và khai thác thông tin từ các bài thuyết trình.

Bước 4: Bắt đầu khám phá

Sau khi tài liệu được tải lên, NotebookLM sẽ tự động phân tích, tạo tóm tắt và đưa ra các đề xuất khai thác thông tin.

Bạn có thể sử dụng các tính năng như hỏi đáp, tóm tắt chi tiết hoặc kết nối các tài liệu để làm việc hiệu quả hơn.

Lưu ý khi tải tài liệu lên:

• Đảm bảo tài liệu có định dạng hỗ trợ và nội dung rõ ràng để NotebookLM phân tích chính xác hơn.
• Với tài liệu lớn hoặc có nhiều tệp, bạn nên ưu tiên chọn những tài liệu quan trọng để công cụ hoạt động hiệu quả.
• Hãy đặt tên phù hợp cho từng tài liệu để giúp bạn dễ dàng phân biệt và quản lý nhiều dự án hiệu quả hơn

Với 4 bước đơn giản trên bạn đã có thể bắt đầu sử dụng NotebookLM một cách hiệu quả.

Để tận dụng tối đa sức mạnh của công cụ này, 4 bước cơ bản trên là không đủ. Dưới đây MindX sẽ chia sẻ chi tiết các bước sử dụng NotebookLM nâng cao mà bạn không thể bỏ lỡ:

Bước 1: Xử lý tài liệu sau khi tải lên

Sau khi bạn tải tài liệu lên thành công, tất cả tài liệu sẽ được hiển thị trong một danh sách ở cột bên trái của giao diện. Khi bạn nhấp vào một tài liệu cụ thể, một giao diện chi tiết sẽ xuất hiện, bao gồm phần tóm tắt ngắn gọn và các tag do AI tự động tạo ra để nhận diện chủ đề chính của tài liệu. Các tag này rất hữu ích vì bạn chỉ cần nhấp vào, NotebookLM sẽ tạo prompt tương ứng và hiển thị kết quả trong cửa sổ chat bên phải. 

Ngoài ra, khi bạn đọc chi tiết nội dung tài liệu, nếu quét chọn một từ, câu, hoặc đoạn văn, cột bên phải sẽ cung cấp các tùy chọn như tóm tắt nội dung, thêm vào ghi chú, giải thích chi tiết, hoặc đề xuất ý tưởng liên quan. Tính năng này không chỉ giúp bạn đọc nhanh hơn mà còn giảm sự phân tán vì không cần mở thêm các tab tìm kiếm bên ngoài.

Bước 2: Khám phá và liên kết nội dung giữa các tài liệu

NotebookLM hỗ trợ người dùng hiểu sâu hơn các khái niệm trong tài liệu bằng cách tự động liên kết nội dung được chọn với các phần khác trong cùng tài liệu hoặc giữa các tài liệu đã tải lên. Điều này tạo ra một bức tranh tổng thể về khái niệm bạn đang quan tâm.

Ví dụ, khi bạn chọn một câu hoặc đoạn chứa khái niệm phức tạp, NotebookLM không chỉ giải thích mà còn tổng hợp thông tin từ các tài liệu liên quan. Kết quả trả về sẽ bao gồm cả nội dung được làm rõ và các thông tin bổ sung giúp bạn hiểu sâu hơn. Điều này rất hữu ích khi bạn muốn khám phá các khái niệm đa chiều hoặc kiểm tra tính nhất quán của nội dung.

Bước 3: Phân tích và tổng hợp thông tin qua giao diện chat

Giao diện chat là nơi bạn tương tác trực tiếp với AI để phân tích và tổng hợp thông tin từ tài liệu. NotebookLM chỉ dựa trên các tài liệu bạn tải lên, sử dụng model Gemini để phản hồi các truy vấn, từ đó hạn chế tối đa việc trả lời sai lệch (hallucination). 

Khi bạn nhấn vào “Hướng dẫn về sổ ghi chú”, NotebookLM sẽ cung cấp các truy vấn gợi ý như tạo mục lục, dòng thời gian, hoặc câu hỏi thường gặp liên quan đến tài liệu. Bạn cũng có thể đặt câu hỏi tùy chỉnh để đào sâu thông tin theo nhu cầu. 

Sau mỗi câu trả lời, nếu bạn cần lưu lại nội dung quan trọng, chỉ cần nhấn nút "Lưu ghi chú" bên cạnh phản hồi của AI. Các ghi chú này sẽ được lưu trữ riêng biệt, giúp bạn dễ dàng xem lại mà không cần dò tìm trong lịch sử trò chuyện.

Bước 4: Quản lý và tái sử dụng ghi chú

NotebookLM cho phép bạn tối ưu hóa việc quản lý các ghi chú đã tạo. Bạn có thể chọn một hoặc nhiều ghi chú để thực hiện các thao tác như giải thích thêm, phê bình nội dung, đề xuất ý tưởng mới, hoặc tạo dàn ý hoàn chỉnh. 

Ví dụ, sau khi thu thập đủ thông tin từ các ghi chú, bạn có thể chọn tất cả và nhấn vào "Tạo dàn ý" để AI xây dựng bố cục bài viết dựa trên nội dung đó. Tính năng này tiết kiệm đáng kể thời gian khi lập kế hoạch viết bài. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng tùy chọn "Phê bình" để AI kiểm tra các lỗi trong bài viết, từ cách sử dụng từ ngữ, lỗi chính tả, lỗi lặp từ, thậm chí gợi ý thêm thông tin hữu ích mà bạn chưa đưa vào. Nhờ đó bạn có thể cải thiện chất lượng bài viết một cách toàn diện.

NotebookLM là một công cụ mạnh mẽ để tổ chức và phân tích tài liệu, nhưng để tận dụng tối đa tiềm năng của nó, bạn cần áp dụng một số mẹo và chiến lược. Dưới đây là những cách giúp bạn sử dụng NotebookLM một cách hiệu quả nhất.

Chuẩn bị tài liệu kỹ lưỡng trước khi tải lên

NotebookLM hoạt động tốt nhất với tài liệu rõ ràng, có cấu trúc. Trước khi tải tài liệu lên, bạn nên:

• Lọc và chọn lọc nguồn tài liệu: Chỉ giữ lại những tài liệu chất lượng và liên quan trực tiếp đến chủ đề bạn muốn phân tích. Điều này giúp AI không bị "nhiễu" bởi thông tin kém giá trị.
• Chuyển đổi hình ảnh chứa văn bản: Hiện tại NotebookLM chưa hỗ trợ phân tích hình ảnh. Nếu bạn có hình ảnh chứa nội dung cần phân tích, sử dụng công cụ OCR (Optical Character Recognition) để chuyển hình ảnh thành văn bản trước khi tải lên. Ngoài ra, bạn có thể gom các hình ảnh có cùng nội dung vào một file PDF để tiện quản lý và phân tích.

Tận dụng Google Keep để tiết kiệm thời gian

Một cách hữu ích để chuẩn bị tài liệu là sử dụng tiện ích Google Keep trên trình duyệt. Khi lướt qua các trang web và tìm thấy thông tin hữu ích, bạn có thể:

• Tô tài liệu và lưu nhanh vào Google Keep: Thay vì sao chép và dán thủ công, sử dụng add-on Google Keep để lưu trực tiếp thông tin quan trọng.
• Nhập các ghi chú từ Google Keep vào NotebookLM: Sau khi lưu các ghi chú theo chủ đề, chỉ cần nhập tất cả chúng vào NotebookLM. Điều này giúp bạn tiết kiệm thời gian và tổ chức tài liệu tốt hơn.

Tạo prompt truy vấn rõ ràng và tập trung

NotebookLM cung cấp nhiều tùy chọn phân tích tự động, nhưng để khai thác sâu nội dung, bạn cần đưa ra các prompt truy vấn rõ ràng và chi tiết. Một prompt tốt cần:

• Xoáy thẳng vào vấn đề: Đặt câu hỏi cụ thể để AI tập trung vào phân tích thông tin bạn cần. Ví dụ: "Những điểm tương đồng giữa các tài liệu trong Notebook này là gì?"
• Tránh hỏi chung chung: Các câu hỏi mơ hồ sẽ khiến AI khó đưa ra phản hồi chính xác.

Tổ chức tài liệu trong Notebook hợp lý

Khi phân tích một chủ đề phức tạp, lượng tài liệu tải lên có thể rất lớn. Để đảm bảo hiệu quả:

• Sắp xếp tài liệu theo nhóm chủ đề: Chia nhỏ tài liệu theo các nhóm chủ đề trong từng Notebook để truy cập nhanh hơn.
• Loại bỏ tài liệu kém chất lượng: Hãy cẩn thận loại bỏ các tài liệu ít liên quan hoặc không đủ độ tin cậy để tránh gây nhiễu cho AI.
• Gắn thẻ và đặt tên tệp rõ ràng: Sử dụng các tên tệp mô tả hoặc tag để dễ dàng tìm kiếm khi cần.

Tận dụng tối đa các tính năng của NotebookLM

• Khai thác các tùy chọn sẵn có: NotebookLM cung cấp các truy vấn gợi ý như tóm tắt, tạo mục lục, và đặt câu hỏi thường gặp. Hãy bắt đầu với các gợi ý này để nhanh chóng nắm bắt nội dung.
• Đào sâu phân tích nội dung: Sau khi nhận phản hồi từ AI, đặt thêm các câu hỏi để mở rộng hoặc làm rõ thông tin. Điều này giúp bạn khám phá sâu hơn về chủ đề.

Trong bài viết trên, MindX đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cách sử dụng NotebookLM cũng như các tính năng và mẹo tối ưu công cụ này. Dù vẫn đang trong thời gian thử nghiệm nhưng NotebookLM đã cho thấy những tiềm năng nổi bật. 

Nếu bạn muốn tìm hiểu chuyên sâu hơn về NotebookLM, bạn có thể tham khảo Khoá học AI For Marketing tại MindX. Tìm hiểu chi tiết chương trình học chi tiết TẠI ĐÂY.