Nghiện game là gì? 3 Nguyên nhân và 5 Cách phòng ngừa

Nghiện game là trạng thái người chơi phụ thuộc vào game online hoặc game offline ở mức mất kiểm soát. Game trở thành ưu tiên hàng đầu, thay thế cho học tập, nghỉ ngơi, giao tiếp và trách nhiệm cá nhân. 

Khi tìm hiểu thế nào là nghiện game, phụ huynh cần lưu ý rằng nghiện game không chỉ được xác định bởi thời gian chơi dài, mà còn bởi sự lệ thuộc về cảm xúc và hành vi né tránh các hoạt động đời thực. Hiện tượng nghiện game xuất hiện khi trẻ cảm thấy chỉ có game mới giúp trẻ vui, quên buồn chán, giải tỏa áp lực hoặc tìm được cảm giác thành công. 

Nhiều dẫn chứng về nghiện game ở trẻ Việt Nam cho thấy tình trạng này không còn xa lạ, đặc biệt trong bối cảnh trẻ dễ tiếp cận thiết bị và Internet.

Nghiện game ở trẻ em hay người lớn đều được thể hiện qua 3 dấu hiệu tiêu biểu như:

Dấu hiệu về hành vi mất kiểm soát

Trẻ chơi game kéo dài nhiều giờ liền, cố tình trì hoãn học tập để được chơi tiếp. Khi bị nhắc nhở, trẻ tỏ thái độ khó chịu, né tránh hoặc tìm cách che giấu hành vi. Trẻ thường xuyên bỏ qua các nhiệm vụ cá nhân như vệ sinh, ăn uống, dọn phòng. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy trẻ bắt đầu mất kiểm soát hành vi.

Dấu hiệu về tâm lý và cảm xúc

Trẻ biểu hiện bồn chồn, lo lắng hoặc nóng nảy khi không thể chơi game. Các nghiên cứu cho thấy game tạo ra cảm giác phần thưởng làm trẻ dễ lệ thuộc. Khi bị cắt đứt đột ngột, trẻ có thể rơi vào trạng thái buồn bã, thu mình hoặc mất hứng thú với các hoạt động khác. Điều này phản ánh tình trạng lệ thuộc cảm xúc vào game.

Dấu hiệu về thể chất

Thiếu ngủ, đau đầu, khô mắt, giảm thị lực, đau lưng và giảm sức bền là những biểu hiện dễ thấy. Trẻ thường ngồi lâu trong tư thế sai, ít vận động, dẫn đến suy giảm thể trạng. Hình ảnh nghiện game online thường ghi nhận trẻ chơi xuyên đêm hoặc quên ăn uống, gây hại trực tiếp đến sức khỏe.

Đối với sức khỏe thể chất

 Nghiện game khiến trẻ rối loạn giấc ngủ, thiếu dinh dưỡng và suy nhược cơ thể. Các bệnh lý như thoái hóa cột sống, cong vẹo tư thế, béo phì hoặc suy giảm đề kháng có thể xuất hiện nếu không được can thiệp sớm. Đây là hậu quả nghiện game rất đáng lo ngại.

Đối với sức khỏe tâm thần

Trẻ dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, lo âu, giảm khả năng kiểm soát cảm xúc. Một số trẻ trở nên thu mình, không muốn giao tiếp hoặc mất tự tin trong đời thực. Sự lệ thuộc này có thể dẫn đến sang chấn tâm lý nếu kéo dài.

Đối với học tập, gia đình và xã hội

Thành tích học tập suy giảm do mất tập trung và thiếu thời gian ôn bài. Mâu thuẫn giữa cha mẹ và con cái tăng khi trẻ bị giới hạn thời gian chơi game. Trẻ cũng có xu hướng tách khỏi các hoạt động cộng đồng, giảm tương tác với bạn bè. Đây là hậu quả nghiện game gây ảnh hưởng trực tiếp đến tương lai của trẻ.

Thể hiện sự đồng cảm với trẻ

Không quát mắng, thay vào đó hãy trò chuyện để hiểu nhu cầu thật sự của trẻ. Khi thấy cha mẹ lắng nghe, trẻ dễ hợp tác hơn.

Giới hạn thời gian chơi game của trẻ

Có thể áp dụng mô hình thưởng phạt hợp lý như hoàn thành bài tập được chơi một khoảng thời gian nhất định. MindX khuyến nghị phụ huynh duy trì nguyên tắc nhất quán.

Xem xét về nội dung game mà trẻ chơi

Nhiều game có yếu tố bạo lực hoặc kích thích mạnh không phù hợp với trẻ. Phụ huynh cần xem xét kỹ trước khi cho phép trẻ tiếp cận.

Chia sẻ với trẻ về tác hại của việc nghiện game

Giải thích các hậu quả bằng ví dụ thực tế và phù hợp với độ tuổi giúp trẻ hiểu vấn đề rõ ràng hơn.

Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động tích cực khác

Ba mẹ nên khuyến khích, cho trẻ tham gia các hoạt động ngoại khóa, các lớp kỹ năng, câu lạc bộ thể thao, khóa học trải nghiệm tại MindX, hoặc các hoạt động giao tiếp để giảm lệ thuộc vào thế giới ảo.

Hướng dẫn, tạo điều kiện trẻ tiếp cận công nghệ tích cực

Thay vì ngăn cấm con tiếp xúc với máy tính hay điện thoại chỉ vì lo ngại trẻ chơi game, ba mẹ nên định hướng để con sử dụng công nghệ cho mục đích học tập và phát triển kỹ năng. Ba mẹ có thể đồng hành bằng cách hướng dẫn trẻ tra cứu thông tin, tham gia những khóa học trực tiếp phù hợp với độ tuổi.

Khi được tham gia các hoạt động và trải nghiệm công nghệ miễn phí, trẻ sẽ có thầy cô hướng dẫn, bạn bè cùng học tạo nên môi trường lành mạnh tích cực hơn. Những trải nghiệm này giúp con nâng cao tư duy logic, thành thạo kỹ năng máy tính và rèn khả năng giải quyết vấn đề. 

Hiện MindX đang triển khai các khóa học công nghệ kết hợp trải nghiệm miễn phí mà ba mẹ có thể đăng ký cho con tham gia dưới đây:

• Khoá học Lập trình dành cho trẻ 9-17 tuổi 
• Khoá Lập trình Robotics dành cho trẻ 4-10 tuổi 
• Khoá học Digital Art & Design (Mỹ thuật số) dành cho trẻ 4-17 tuổi

Xây dựng thói quen sử dụng thiết bị đúng giờ giấc

Thiết lập khung giờ ổn định để trẻ học, nghỉ và chơi. Điều này giảm khả năng trẻ chơi game không kiểm soát.

Dạy trẻ quản lý cảm xúc và áp lực học tập

Khi trẻ biết cách điều chỉnh tâm trạng, trẻ ít tìm đến game để giải tỏa. MindX thường xuyên tích hợp nội dung quản lý cảm xúc trong các khóa kỹ năng cho trẻ.

Tạo môi trường giao tiếp và trải nghiệm phong phú

Hoạt động nhóm, tham gia cộng đồng và tương tác thực tế giúp trẻ không bị lệ thuộc vào game online.

Giảm tiếp xúc với thiết bị trước giờ ngủ

Không để trẻ dùng điện thoại, iPad hoặc máy tính trước giờ ngủ tối thiểu một giờ. Điều này giúp giấc ngủ ổn định và giảm ham muốn chơi game.

Phụ huynh làm gương trong việc sử dụng thiết bị
Khi cha mẹ sử dụng đúng giờ giấc và ưu tiên tương tác trực tiếp, trẻ dễ noi theo và hình thành thói quen lành mạnh.

• Dấu hiệu nhận biết một người đang nghiện game là gì?

Bao gồm mất kiểm soát, chơi nhiều giờ liên tục, giảm tương tác xã hội, buồn bã hoặc cáu gắt khi bị hạn chế.

• Nguyên nhân nào khiến trẻ em và thanh thiếu niên dễ nghiện game?

Môi trường ít hoạt động, áp lực học tập, thiếu định hướng từ gia đình và sự hấp dẫn từ cơ chế thưởng trong game.

• Nghiện game có gây hại cho sức khỏe và tâm lý không?

Có. Các vấn đề về thị lực, giấc ngủ, căng thẳng cảm xúc và giảm năng lực tập trung là phổ biến.

• Cha mẹ nên làm gì khi nghi ngờ con nghiện game?

Quan sát, trò chuyện, giới hạn nội dung và thời gian chơi, đồng thời tạo hoạt động thay thế phù hợp.

• Có nên cấm hoàn toàn việc chơi game không?

Không nên vì dễ tạo phản ứng tiêu cực. Phụ huynh nên định hướng game phù hợp và quản lý thời gian hợp lý.

• Làm thế nào để trẻ tự giảm thời gian chơi game?

Hướng dẫn trẻ lập kế hoạch, tham gia hoạt động tích cực khác và cho trẻ cảm nhận niềm vui từ các trải nghiệm đời thực.

Như vậy, MindX đã giúp bạn giải đáp Nghiện game là gì? 3 Nguyên nhân và 5 Cách phòng ngừa. 

MindX luôn tin rằng mỗi đứa trẻ đều có tiềm năng phát triển lành mạnh khi được đồng hành đúng cách. Nếu bạn cần hỗ trợ để giúp con giảm chơi game và cân bằng cuộc sống, hãy liên hệ MindX để được tư vấn hoàn toàn miễn phí.

HOTLINE: 

• K12 - HN: 0247.7717.888 
• K12 - TP.HCM: 028 777 17789 
• K12 - Tỉnh & TP khác: 02477731666