Sách về UI/UX: Top +7 cuốn nên đọc cho người mới học thiết kế

Don’t Make Me Think là một cuốn sách tổng quan nhất về sự tương tác giữa con người và máy tính, nhấn mạnh khả năng sử dụng các trang web. Nội dung xuyên suốt của cuốn sách là tập trung giải đáp làm sao để có được một phần mềm tốt hoặc một website trực quan nhất, mà ở đó người dùng có thể dễ dàng hoàn thành các tác vụ nhanh nhất.

Cuốn sách về UI/UX của Steve Krug nhấn mạnh rằng “Con người thường tìm cách hài lòng bằng việc chấp nhận giải pháp đầu tiên mà họ gặp phải về vấn đề của mình, vì vậy thiết kế cũng nên tận dụng điều này”. Đây là lời khuyên ngắn gọn và bao hàm toàn bộ nội dung của cuốn sách Don’t Make Me Think và đã trở thành nguyên tắc, bí quyết đối với nhiều người học UI/UX.

Được xuất bản lần đầu vào năm 2000, qua hai lần tái bản và chỉnh sửa vào các năm 2005 và 2013, Don’t Make Me Think đã bán được tổng cộng 300.000 bản.

Một cuốn sách khác về UI/UX rất được người học quan tâm đó là The Design of Everyday Things. Cuốn sách về UI/UX của tác giả Donald Norman được xuất bản lần đầu từ năm 1988 với tiêu đề là The Psychology of Everyday Things.

Trong cuốn sách này, tác giả đã giới thiệu cho người đọc khái niệm "affordance" cũng như cách để áp dụng nó vào thiết kế. Donald Norma qua cuốn sách này cũng đã làm phổ biến hơn thuật ngữ “user-centered design” (tạm dịch là thiết kế lấy người dùng làm trung tâm). Với thuật ngữ này, Norma muốn việc thiết kế nên bỏ qua vấn đề thẩm mỹ, mà nên quan tâm đến việc đơn giản hóa các tác vụ trên một sản phẩm. Một số chủ đề khác cũng được Donald Norma đề cập trong cuốn sách của ông bao gồm: Tâm lý học của những điều hằng ngày, Tâm lý của các hành động hằng ngày, Kiến thức trong đầu và thế giới, Biết phải làm gì, Thử thách thiết kế.

Cuốn sách về UI/UX của Donald Norma cực kỳ hữu ích đối với các bạn đang còn gặp khó khăn ở các khâu phân tích nhu cầu người dùng. Cuốn sách này sẽ đi từ việc phân tích tâm lý từ những thói quen hằng ngày cho đến giải quyết các vấn đề này trong thiết kế. Vậy nên The Design of Everyday Things rất phù hợp cho các bạn mới tìm hiểu về UI/UX và cả các bạn còn gặp khó khăn khi phân tích tâm lý khách hàng.

Không phải một cuốn sách về UI/UX nhưng Sprint: How to Solve Big Problems and Test New Ideas in Just Five Days lại được các UI/UX Designer đọc để tham khảo. Trong cuốn sách này, tác giả Jake Knapp và John Zeratsky đã giới thiệu đến độc giả một quy trình có tên là "Sprint", quy trình để giải quyết hiệu quả các vấn đề lớn bằng cách xây dựng nguyên mẫu và người dùng thử nghiệm trong vòng 5 ngày.

"Sprint" được nhắc tới như một bài học mang tính bắt buộc đối với tất cả mọi người trong ngành công nghệ. Đối với thiết kế UI/UX, quy trình ‘Sprint’ được nhắc đến trong cuốn sách sẽ giúp các bạn trả lời được các câu hỏi:

• Nơi quan trọng nhất để tập trung nỗ lực của bạn là gì và bạn bắt đầu như thế nào?
• Ý tưởng của bạn sẽ trông như thế nào trong cuộc sống thực?
• Cần bao nhiêu cuộc họp và thảo luận trước khi bạn có thể chắc chắn rằng mình có giải pháp phù hợp?

Đây sẽ là cuốn sách lý tưởng sẽ giúp các bạn có được quy trình giải quyết vấn đề và phác thảo ý tưởng của mình trong thực tế.

Information Architecture: For the Web and Beyond là một cuốn sách về UI/UX mà bất kỳ ai quan tâm đến mảng này, đặc biệt là UX designers đều nên đọc. Nội dung cơ bản của Information Architecture: For the Web and Beyond được đề cập như sau: “Kiến trúc thông tin là một khía cạnh quan trọng trong UX. Cuốn sách này sẽ cung cấp cho các bạn mọi thứ về kiến trúc thông tin, cách làm rõ ràng các kiến trúc thông tin và sử dụng nó – Nó là gì? Các nguyên tắc và khái tưởng là gì? Làm thế nào để làm cho nó được thực hiện đúng?”.

Một số nội dung quan trọng được rút ra từ cuốn sách này bao gồm: AI tập trung vào việc làm cho thông tin dễ hiểu và dễ tìm; Khả năng tìm kiếm và mọi người cần những thông tin gì?; Bối cảnh đóng vai trò quan trọng để hiểu ý nghĩa của thông điệp; Các thành phần khác nhau của AI; Kiến trúc thông tin vô hình; IA Framework.

Với cuốn sách này, các bạn sẽ nắm bắt được những điều cơ bản về kiến trúc của thông tin, cách để xây dựng thông tin đảm bảo dễ hiểu, dễ tìm. Vì vậy, Information Architecture: For the Web and Beyond là một cuốn sách về UI/UX rất bổ ích và đặc biệt hữu dụng đối với UX nói riêng.

Cuốn sách về UI/UX của Nir Eyal - Hooked: How to Build Habit-Forming Products cung cấp một cái nhìn tổng quan về mô hình sản xuất các sản phẩm tạo thói quen. Trong cuốn sách này, Nir Eyal đưa ra một nhận định rằng: những sản phẩm mà mọi người sử dụng thường chiếm một vị trí mặc định trong tâm trí của họ. Nir Eyal giới thiệu tới bạn đọc một mô hình có tên là ‘Hooked’ kèm theo công thức của Fogg dạng B=MAT trong việc đánh giá một số giải pháp công nghệ.

Hooked: How to Build Habit-Forming Products nhắc đến các mô hình giúp thu hút khách hàng thông qua thói quen sử dụng sản phẩm. Trong UI/UX, việc xây dựng kế hoạch phát triển sản phẩm thiết kế dựa trên thói quen của khách hàng chính là yếu tố giúp sản phẩm trở thành ‘thói quen’ đối với khách hàng.

Cuốn sách về UI/UX của tác giả Laura Klein nhấn mạnh sự cần thiết để thu thập thông tin đầu vào có giá trị và xây dựng sản phẩm từ những thông tin đó. UX for Lean Startups muốn người học sẽ tận dụng những thông tin có được cho là có giá trị và tận dụng thời gian đưa sản phẩm ra thị trường nhanh nhất.

Trong UI/UX được UX for Lean Startups nhắc tới, có hai yếu tố mà thiết kế cần đảm bảo đó là tính trực quan và dễ sử dụng. Cuốn sách này cũng sẽ hướng dẫn các bạn xây dựng ý tưởng làm sao để đảm bảo hai yếu tố nêu trên. Cuốn sách UX for Lean Startups rất phù hợp cho các bạn mới bắt đầu thực hành UX.

Lean UX: Applying Lean Principles to Improve User Experience là cuốn sách về UI/UX cung cấp đầy đủ nhất về phương pháp thiết kế UX. Cuốn sách này sẽ giúp các bạn có cái nhìn rõ ràng nhất về các nguyên tắc cơ bản trong thiết kế, quá trình thiết kế và áp dụng trong thực tế. Một số tips được tác giả Jeff Gothelf, Josh Seiden nêu ra trong cuốn sách về UI/UX này bao gồm:

• Đưa ra các giả định về người dùng và trải nghiệm người dùng, từ đó tạo ra các thiết kế và thử nghiệm thực tế với người dùng để tiết kiệm thời gian và tránh lãng phí trong quá trình thiết kế bằng việc xác định các giả thuyết đúng/sai và chỉnh sửa bản thiết kế cho phù hợp.
• Nhấn mạnh sự hợp tác với các khối khác bao gồm: Marketer, Designer, Customer Service, Coder,...
• Các mục tiêu rõ ràng và các mẫu thiết kế cho thấy cách người dùng trải nghiệm như thế nào và làm thế nào để người dùng có được trải nghiệm tốt nhất.

Với 7 cuốn sách về UI/UX kể trên sẽ giúp cho các sản phẩm thiết kế của bạn đáp ứng được các yêu cầu của người dùng. Những cuốn sách này sẽ đi từ phân tích thói quen khách hàng, lên ý tưởng cho tới các nguyên tắc thiết kế và các mẹo thiết kế UI/UX. Theo dõi MindX để cập nhật những nội dung hấp dẫn và bổ ích về UI/UX Designe nhé!