Ôn thi đánh giá năng lực có khó không? 4 bí quyết đạt điểm cao

Kỳ thi đánh giá năng lực (ĐGNL) được thiết kế nhằm đánh giá khả năng tư duy, vận dụng kiến thức, và phản xạ xử lý thông tin của học sinh, chứ không đánh giá khả năng ghi nhớ đơn thuần. Hiện nay, hai đơn vị tổ chức kỳ thi quy mô và phổ biến nhất là:

• ĐHQG TP.HCM (ĐGNL ĐHQG–HCM)
• ĐHQG Hà Nội (HSA – Hà Nội)

Cả hai kỳ thi đều hướng đến đo lường năng lực tổng hợp, song mỗi đơn vị có cách tiếp cận khác nhau, tạo ra sự đa dạng về cấu trúc đề thi. Điểm chung của hai kỳ thi này nằm ở việc đề thi không chia theo từng môn truyền thống, mà tích hợp nội dung từ nhiều lĩnh vực. Điều này giúp đánh giá thí sinh một cách toàn diện hơn.

Kỳ thi ĐGNL phù hợp với:

• Học sinh có khả năng tư duy đa chiều
• Học sinh không muốn “học tủ” hay học thuộc lòng máy móc
• Học sinh muốn tăng cơ hội xét tuyển vào nhiều trường đại học
• Các bạn có mục tiêu tuyển sinh sớm và giảm áp lực kỳ thi THPT

Nếu bạn đang chuẩn bị cho kỳ thi năm 2026, việc hiểu rõ bản chất kỳ thi sẽ giúp quá trình ôn tập thi đánh giá năng lực 2026 trở nên hiệu quả hơn rất nhiều.

Việc nắm chắc cấu trúc đề thi là bước đầu tiên trong chiến lược ôn thi. Mỗi phần đều có trọng tâm rõ ràng, yêu cầu kỹ năng khác nhau và cách ôn luyện phù hợp riêng.

2.1. Cấu trúc ĐGNL ĐHQG TP.HCM

Đề thi gồm 120 câu trong 150 phút và được chia thành 3 phần chính.

Phần 1: Ngôn ngữ (Tiếng Việt – Tiếng Anh)

Phần này bao gồm các dạng câu:

• Từ vựng – ngữ pháp
• Sửa lỗi sai
• Điền từ vào chỗ trống
• Đọc hiểu tiếng Việt
• Đọc hiểu tiếng Anh

Đặc trưng:

• Nội dung đọc hiểu rộng, từ văn bản hiện đại, khoa học, xã hội đến báo chí
• Yêu cầu tốc độ xử lý thông tin nhanh
• Nhiều câu hỏi dạng suy luận ngữ nghĩa

Đây là phần giúp bạn lấy điểm khá dễ nếu ôn luyện thường xuyên và duy trì thói quen đọc.

Phần 2: Toán học – Tư duy logic – Xử lý số liệu

Đây được xem là phần "nặng ký" nhưng lại dễ tăng điểm nhất, bao gồm:

• Đại số cơ bản
• Số học
• Dãy số – quy luật
• Bài toán logic
• Đọc bảng biểu – biểu đồ
• Tính toán thực tế

Đặc trưng:

• Các bài không quá dài, chủ yếu kiểm tra khả năng nhận diện dạng toán nhanh
• Một số câu yêu cầu phân tích đồ thị, so sánh tỷ lệ, rút kết luận từ dữ liệu

Thể hiện năng lực tư duy ngắn gọn, chính xác của thí sinh.

Phần 3: Giải quyết vấn đề (Khoa học – Xã hội – đời sống)

Trọng tâm phần này là:

• Khoa học cơ bản
• Hiện tượng tự nhiên – xã hội
• Các tình huống gắn với thực tiễn
• Kiến thức tổng hợp theo chủ đề

Các câu hỏi đòi hỏi:

• Khả năng đọc – hiểu thông tin từ ngữ liệu
• Phân tích số liệu
• Phản biện và lựa chọn kết luận đúng nhất

Đây là phần giúp phân loại năng lực thí sinh.

2.2. Cấu trúc HSA – ĐHQG Hà Nội (Thi trên máy tính)

Đề thi HSA gồm 50 câu trong 90 phút, chia thành 3 nhóm năng lực.

1. Tư duy định lượng (Toán)

Bao gồm:

• Số học
• Đại số
• Hình học
• Phân tích dữ liệu
• Bài toán thực tế

Đặc trưng:

• Đề ngắn nhưng “sắc”, yêu cầu xử lý nhanh
• Câu hỏi mang tính phân loại cao

2. Tư duy định tính (Ngữ văn)

Bao gồm:

• Đọc hiểu ngắn
• Xác định ý chính
• Điền từ – xác định lỗi sai
• Ngôn ngữ – văn học cơ bản
• Các câu hỏi suy luận từ văn bản

Đặc trưng:

• Không quá dài
• Yếu tố suy luận và đánh giá nội dung chiếm tỷ lệ lớn

3. Khoa học tổng hợp (Lý – Hóa – Sinh – Sử – Địa)

Đặc trưng nội dung:

• Tích hợp cao: một câu có thể liên quan đến hai hoặc ba môn
• Không yêu cầu học thuộc lòng từng chi tiết nhỏ
• Ưu tiên đánh giá khả năng đọc hiểu và xử lý dữ liệu khoa học

Nhóm này dễ ôn nếu bạn học theo chủ đề thay vì từng môn riêng lẻ.

MindX khuyến nghị chia quá trình ôn thi kỳ thi đánh giá năng lực thành 3 giai đoạn rõ ràng. Lộ trình phù hợp giúp bạn tránh học lan man và tối ưu hóa thời gian.

Giai đoạn 1: Củng cố kiến thức nền tảng (1–2 tháng)

Mục tiêu:

• Ôn lại toàn bộ kiến thức cốt lõi lớp 11–12
• Lấp các lỗ hổng kiến thức quan trọng
• Nắm chắc công thức và khái niệm cơ bản

Phương pháp:

• Học lý thuyết kết hợp bài tập ứng dụng
• Luyện đọc nhanh – ghi chú nhanh
• Dùng flashcard để ghi nhớ từ vựng tiếng Anh và khái niệm khoa học

Đây là giai đoạn tạo nền móng cho toàn bộ quá trình ôn thi.

Giai đoạn 2: Luyện kỹ năng làm bài (1–1.5 tháng)

Mục tiêu:

• Thành thạo từng dạng câu hỏi
• Rèn kỹ năng đọc nhanh – hiểu nhanh
• Tăng tốc độ tính toán
• Học mẹo xử lý từng dạng bài

Phương pháp:

• Chia theo nhóm câu hỏi: logic, đại số, đọc hiểu…
• Luyện 30–45 phút mỗi kỹ năng mỗi ngày
• Ghi chép lỗi sai để rút kinh nghiệm

Đặc biệt, đây là thời điểm cần làm quen với cách suy luận và phản xạ – điểm cốt lõi của kỳ thi.

Giai đoạn 3: Luyện đề & thi thử (1–2 tháng)

Mục tiêu:

• Cải thiện thời gian
• Tối ưu chiến lược làm bài
• Khắc phục điểm yếu từng phần
• Làm quen áp lực thi thật

Phương pháp:

• Làm đề giả lập thời gian thật
• Chấm điểm ngay sau khi làm để đánh giá tiến bộ
• Điều chỉnh chiến lược làm bài (làm câu dễ trước, phân bổ thời gian)

Đây là giai đoạn quyết định việc bạn đạt 700–900 điểm hay không (đối với ĐHQG–HCM) hoặc đạt 90+/100 (đối với HSA Hà Nội).

Mỗi phần thi đòi hỏi kỹ năng khác nhau. Việc “học giống nhau” cho mọi phần khiến nhiều bạn học hoài vẫn không tiến bộ.

Dưới đây là phương pháp tối ưu nhất cho từng nhóm năng lực.

4.1. Phần Ngôn ngữ / Tư duy định tính

Phương pháp:

• Đọc báo, sách khoa học ứng dụng
• Tóm tắt nội dung bài đọc trong 3–5 dòng
• Luyện các dạng câu hỏi: ý chính, suy luận, lập luận
• Học 5–10 từ tiếng Anh mới mỗi ngày
• Tập phân tích câu để xác định chức năng từ loại

Mẹo MindX:

• Khi làm bài đọc hiểu, hãy đọc câu hỏi trước, sau đó quay lại đọc văn bản.
• Kỹ thuật này tiết kiệm 30–40% thời gian.
   

4.2. Phần Toán học / Tư duy định lượng

Phương pháp:

• Học lại toàn bộ công thức đại số – hình học
• Làm bài theo chủ đề: hàm số, bất phương trình, xác suất đơn giản
• Tập xử lý bảng số liệu, biểu đồ, bảng tần suất
• Tập tính nhẩm để tăng tốc độ xử lý

Gợi ý:

• Mỗi ngày làm ít nhất 10 câu tư duy logic
• Mỗi tuần làm 2 đề chuyên đề tư duy định lượng

Phần này dễ tăng điểm nếu luyện đều

4.3. Phần Khoa học (Tự nhiên & Xã hội)

Phương pháp:

• Ôn theo chủ đề: chuyển động – năng lượng – tế bào – di truyền – lịch sử thế giới – địa lý kinh tế…
• Tập đọc bảng biểu khoa học
• Học mô hình hóa thông tin (sơ đồ tư duy)
• Làm đề tích hợp để quen với dạng câu nhiều dữ liệu

MindX khuyến khích bạn luyện nhiều đề HSA vì phần này tương đồng cao với đề thật.

Chọn đúng tài liệu là yếu tố quyết định 40% kết quả ôn thi. Không phải tài liệu nào trên mạng cũng chính xác hoặc cập nhật theo format mới.

Tài liệu chính thức

Ưu tiên:

• Bộ đề mẫu ĐHQG TP.HCM
• Đề minh họa HSA – ĐHQG Hà Nội 
• Đề thi chính thức các năm trước
• Bộ phân tích cấu trúc đề theo từng phần

Đây là nguồn tài liệu ôn thi đánh giá năng lực sát nhất với đề thật.

Sách tham khảo – tài liệu ôn tập thi đánh giá năng lực 2026

Gợi ý:

• Sách luyện tư duy logic
• Sách phân tích số liệu
• Bộ đề giải thích chi tiết lời giải
• Sách luyện từng phần (Toán – Ngôn ngữ – Khoa học)

Các bộ mới xuất bản năm 2025–2026 thường cập nhật theo chương trình mới và format đề thi mới nhất.

Nguồn trực tuyến – lợi thế lớn cho thí sinh

Bao gồm:

• Nền tảng luyện thi ĐGNL
• Video phân tích đề
• Livestream chữa bài
• Đề thi thử miễn phí

Học online cho phép bạn luyện nhanh – cập nhật bài mới – tiết kiệm thời gian.

Dưới đây là 4 chiến lược ưu việt từ MindX giúp tối ưu hiệu suất làm bài.

1. Quản lý thời gian hợp lý

• Luôn ưu tiên câu dễ trước
• Không dành hơn 2 phút cho 1 câu
• Ghi chú lại câu bỏ qua để quay lại sau

Kỳ thi có từ 90–150 câu, thời gian rất hạn chế, vì vậy quản lý thời gian là yếu tố sống còn.

2. Đọc kỹ đề bài – tránh bẫy từ khóa

• Gạch chân từ khóa
• Đọc kỹ dữ kiện
• Tránh những bẫy “ngôn từ giống nhau”
• Không đọc lướt câu hỏi dài

Nhiều bạn mất 5–10 điểm chỉ vì đọc sót từ “không”, “ngoại trừ”, “sai”.

3. Không bỏ trống câu trả lời

Hầu hết kỳ thi ĐGNL không trừ điểm sai, nên hãy chọn một đáp án sau khi áp dụng phương pháp loại trừ.

Mỗi câu bỏ trống là một cơ hội điểm bị mất đi.

4. Giữ tâm lý vững vàng

• Luyện đề trong điều kiện giống thi thật
• Tập hít thở sâu nếu gặp câu khó
• Không để cảm xúc ảnh hưởng đến toàn bài

Tâm lý ổn định giúp bạn tăng 5–10% hiệu quả làm bài.

1. ĐGNL khác gì so với thi THPT?
– Thi THPT kiểm tra kiến thức.
– ĐGNL kiểm tra tư duy – phân tích – xử lý thông tin.

2. Nên thi ĐHQG TP.HCM hay HSA Hà Nội?
– Miền Bắc: HSA tiện hơn.
– Muốn xét tuyển nhiều trường: ĐHQG–HCM.
– Nên thi cả hai để tăng cơ hội.

3. Lợi ích lớn nhất của việc ôn thi ĐGNL?
– Rèn tư duy logic
– Tăng phản xạ
– Mở rộng cơ hội tuyển sinh
– Không bị phụ thuộc vào học thuộc lòng

4. Nên học phần nào trước?
Nền tảng → kỹ năng → luyện đề.

5. Có nên đánh lụi câu không biết?
Có. Kỳ thi không trừ điểm, chọn vẫn có cơ hội đúng.

Ôn thi đánh giá năng lực không khó nếu bạn có lộ trình rõ ràng, nắm đúng trọng tâm và sử dụng đúng tài liệu. Khi hiểu bản chất kỳ thi và luyện đề đều đặn, bạn hoàn toàn có thể chinh phục mức điểm cao, mở rộng cơ hội vào các trường đại học hàng đầu.

MindX mong rằng những chia sẻ này giúp bạn xây dựng lộ trình cá nhân hóa, cung cấp tài liệu ôn thi đánh giá năng lực chuẩn và đồng hành trong suốt quá trình ôn tập