Bật mí cách quản lý tài chính gia đình giúp các mẹ kiểm soát chi tiêu hiệu quả

Có rất nhiều phương pháp quản lý tài chính gia đình khác nhau, mỗi phương pháp đều có những ưu nhược điểm riêng. Dưới đây là 3 phương pháp quản lý tài chính gia đình phổ biến nhất hiện nay:

1. Quản lý tài chính theo quy tắc 50/30/20

Quy tắc 50/30/20 là phương pháp quản lý tài chính gia đình phổ biến nhất hiện nay. Theo phương pháp này, thu nhập của gia đình sẽ được chia thành 3 phần:

• 50% dành cho các chi tiêu thiết yếu như ăn uống, nhà ở, điện nước, sinh hoạt phí,...
• 30% dành cho các chi tiêu cho sở thích, giải trí, du lịch,...
• 20% dành cho tiết kiệm và đầu tư.

Ưu điểm của phương pháp này là đơn giản, dễ áp dụng và phù hợp với nhiều gia đình. Tuy nhiên, nhược điểm của nó là không thể linh hoạt điều chỉnh ngân sách cho từng mục đích chi tiêu.

Ví dụ về phương pháp quản lý tài chính theo quy tắc 50/30/20:

Giả sử một gia đình có tổng thu nhập hàng tháng là 10 triệu đồng/tháng. Theo quy tắc 50/30/20, gia đình sẽ phân bổ ngân sách chi tiêu như sau:

• Chi tiêu thiết yếu: 50% x 10 triệu = 5 triệu đồng.
• Chi tiêu tự do: 30% x 10 triệu = 3 triệu đồng.
• Tiết kiệm và đầu tư: 20% x 10 triệu = 2 triệu đồng.

Với ngân sách chi tiêu như trên, gia đình có thể chi tiêu cho các mục đích như sau:

• Chi tiêu thiết yếu: Bao gồm các khoản chi phí như ăn uống, nhà ở, điện nước, sinh hoạt phí,...
• Chi tiêu tự do: Bao gồm các khoản chi phí cho sở thích, giải trí, du lịch,...
• Tiết kiệm và đầu tư: Bao gồm các khoản chi phí tiết kiệm cho các mục tiêu dài hạn như mua nhà, mua xe, du lịch, nghỉ hưu,...

2. Quản lý tài chính theo quy tắc 6 chiếc lọ (JARS)

Quy tắc 6 chiếc lọ là phương pháp quản lý tài chính gia đình dựa trên 6 mục tiêu tài chính sau:

• Lọ 1: Chi phí thiết yếu (50% thu nhập)
• Lọ 2: Tài chính cá nhân (10% thu nhập)
• Lọ 3: Tài chính giáo dục (10% thu nhập)
• Lọ 4: Tài chính nghỉ hưu (10% thu nhập)
• Lọ 5: Tài chính đầu tư (10% thu nhập)
• Lọ 6: Tài chính cho mục tiêu khác (10% thu nhập)

Phương pháp này có ưu điểm là giúp chị em tập trung vào các mục tiêu tài chính cụ thể. Nhưng nhược điểm của nó là khá phức tạp và khó áp dụng đối với những gia đình có thu nhập thấp.

Ví dụ về phương pháp quản lý tài chính theo quy tắc 6 chiếc lọ:

Giả sử một gia đình có tổng thu nhập hàng tháng là 30 triệu đồng/tháng. Theo quy tắc 6 chiếc lọ, gia đình sẽ phân bổ ngân sách chi tiêu như sau:

• Lọ nhu cầu cơ bản (50% x 30 triệu = 15 triệu): Dành cho nhu cầu cơ bản như thuê nhà, tiền điện, nước, thức ăn hàng ngày và các chi phí cơ bản khác.
• Lọ giáo dục và phát triển (10% x 30 triệu = 3 triệu): Sử dụng cho việc học tập và phát triển bản thân. Gia đình có thể dùng khoản này để mua sách, tham gia các khóa học trực tuyến hoặc thậm chí là tham gia các sự kiện giáo dục.
• Lọ giải trí (10% x 30 triệu = 3 triệu): Sử dụng cho hoạt động giải trí như đi xem phim, ăn nhà hàng hoặc thậm chí một kỳ nghỉ ngắn.
• Lọ tiết kiệm (10% x 30 triệu = 3 triệu): Dành cho việc tiết kiệm cho tương lai hoặc để xử lý những tình huống khẩn cấp.
• Lọ tặng quà và xã hội (10% x 30 triệu = 3 triệu): Sử dụng để mua quà tặng cho người thân, bạn bè và tham gia các sự kiện xã hội.
• Lọ đầu tư (10% x 30 triệu = 3 triệu): Dành cho đầu tư. Gia đình quyết định sử dụng lọ này để đầu tư vào cổ phiếu, quỹ hoặc các cơ hội đầu tư khác để tạo ra thu nhập bền vững trong tương lai.

3. Quản lý tài chính cá nhân theo phương pháp Kakeibo của người Nhật

Nếu bạn ưa chuộng sự cụ thể và tập trung vào từng khoản chi tiêu cụ thể, phương pháp Kakeibo của người Nhật có thể là lựa chọn phù hợp. Theo phương pháp này, chị em cần ghi chép lại tất cả các khoản chi tiêu của mình, bao gồm cả những khoản chi nhỏ nhất. Sau đó, chị em sẽ phân tích các khoản chi tiêu để tìm ra những khoản chi không cần thiết và có thể cắt giảm.

Ưu điểm của phương pháp này là giúp chị em có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của gia đình. Tuy nhiên, việc áp dụng phương pháp này yêu cầu sự kiên nhẫn và thời gian để theo dõi và ghi chép.

Để áp dụng phương pháp Kakeibo, chị em cần thực hiện các bước sau:

Bước 1: Lập bảng theo dõi chi tiêu
Chị em có thể tải mẫu bảng theo dõi chi tiêu trên mạng hoặc tự thiết kế bảng theo ý muốn. Bảng theo dõi chi tiêu cần có các cột sau: Ngày - Loại chi tiêu - Số tiền.

Bước 2: Ghi chép lại tất cả các khoản chi tiêu
Chị em cần ghi chép lại tất cả các khoản chi tiêu của mình, bao gồm cả những khoản chi nhỏ nhất như mua sắm, ăn uống, đi lại,...

Bước 3: Phân loại các khoản chi tiêu
Sau khi ghi chép lại tất cả các khoản chi tiêu, chị em cần phân loại các khoản chi tiêu theo mục đích. Điều này sẽ giúp chị em dễ dàng theo dõi và kiểm soát chi tiêu.

Bước 4: Phân tích các khoản chi tiêu
Chị em cần phân tích các khoản chi tiêu để tìm ra những khoản chi không cần thiết và có thể cắt giảm. Ví dụ, chị em có thể phân loại các khoản chi tiêu như sau:

• Chi tiêu thiết yếu: Bao gồm các khoản chi phí như ăn uống, nhà ở, điện nước, sinh hoạt phí,...
• Chi tiêu tự do: Bao gồm các khoản chi phí cho sở thích, giải trí, du lịch,...
• Chi tiêu cho con cái: Bao gồm các khoản chi phí cho học tập, sinh hoạt,...
• Chi tiêu cho bản thân: Bao gồm các khoản chi phí cho quần áo, trang sức, làm đẹp,...

Sau khi phân tích các khoản chi tiêu, chị em có thể đưa ra các biện pháp cắt giảm chi tiêu như:

• Hạn chế mua sắm không cần thiết
• Tìm kiếm các ưu đãi khi mua sắm
• Tự nấu ăn ở nhà thay vì ăn ngoài
• Tiết kiệm điện nước
• Lập kế hoạch cho các hoạt động giải trí

1. Xác định mục tiêu tài chính

Bước đầu tiên để quản lý tài chính gia đình hiệu quả là xác định mục tiêu tài chính của gia đình. Mục tiêu tài chính có thể là tiết kiệm mua nhà, mua xe, du lịch, nghỉ hưu,... Khi xác định được mục tiêu tài chính, chị em sẽ có định hướng rõ ràng hơn trong việc chi tiêu và đầu tư.

2. Chọn phương pháp quản lý tài chính phù hợp cho gia đình

Có rất nhiều phương pháp quản lý tài chính gia đình khác nhau. Chị em cần lựa chọn phương pháp phù hợp gia đình mình dựa trên các yếu tố sau:

• Thu nhập của gia đình: Nếu thu nhập của gia đình thấp, chị em nên lựa chọn những phương pháp quản lý tài chính đơn giản, dễ thực hiện.
• Nhu cầu của gia đình: Chị em cần xác định xem gia đình có những nhu cầu gì cần được đáp ứng. Nếu gia đình có nhiều con nhỏ, chị em cần lựa chọn phương pháp quản lý tài chính có thể linh hoạt điều chỉnh chi tiêu cho các khoản chi phí giáo dục, sinh hoạt của con cái.
• Mục tiêu tài chính của gia đình: Chị em cần xác định xem gia đình có những mục tiêu tài chính nào cần đạt được. Nếu gia đình có mục tiêu mua nhà, mua xe,... thì chị em cần lựa chọn phương pháp quản lý tài chính có thể giúp chị em tiết kiệm tiền hiệu quả.
   

3. Lập ngân sách chi tiêu

Sau khi xác định được phương pháp quản lý tài chính, chị em cần lập ngân sách chi tiêu cho gia đình. Ngân sách chi tiêu sẽ giúp chị em kiểm soát được dòng tiền và đảm bảo chi tiêu trong giới hạn thu nhập.

Khi lập ngân sách chi tiêu, chị em cần cân nhắc các yếu tố sau:

• Thu nhập của gia đình
• Các khoản chi tiêu cố định
• Các khoản chi tiêu biến đổi
• Các khoản chi tiêu dự phòng

Chị em có thể sử dụng các ứng dụng quản lý tài chính hoặc ghi chép tay để lập ngân sách chi tiêu.

4. Theo dõi và kiểm soát chi tiêu

Chị em cần theo dõi và kiểm soát chi tiêu thường xuyên để đảm bảo chi tiêu đúng theo ngân sách đã lập. Chị em có thể sử dụng các ứng dụng quản lý tài chính hoặc ghi chép tay để theo dõi.

Khi theo dõi chi tiêu, chị em cần lưu ý:

• Ghi chép lại tất cả các khoản chi tiêu của mình, bao gồm cả những khoản chi nhỏ nhất.
• Phân loại các khoản chi tiêu theo mục đích.
• So sánh chi tiêu thực tế với chi tiêu dự kiến.

Khi phát hiện các khoản chi tiêu vượt quá ngân sách, chị em cần tìm cách cắt giảm hoặc điều chỉnh ngân sách cho phù hợp.
 

• Thảo luận với gia đình về các khoản chi: Chị em nên thảo luận với các thành viên trong gia đình về các khoản chi tiêu cần thiết và không cần thiết. Điều này sẽ giúp chị em thống nhất trong việc chi tiêu và đạt được mục tiêu tài chính của gia đình.
• Gửi tiết kiệm khi có thể: Chị em nên gửi tiết kiệm một phần thu nhập của gia đình mỗi tháng. Điều này sẽ giúp gia đình có một khoản dự phòng cho những trường hợp khẩn cấp.
• Lập một khoản quỹ khẩn cấp: Chị em nên lập một khoản quỹ khẩn cấp đủ để chi trả cho các khoản chi phí phát sinh đột xuất như ốm đau, tai nạn,...
• Phân rõ nhiệm vụ tài chính của mỗi người: Chị em nên phân rõ nhiệm vụ tài chính của mỗi thành viên trong gia đình. Điều này sẽ giúp chị em kiểm soát chi tiêu hiệu quả hơn.
• Lưu ý đến các khoản chi phí phát sinh: Chị em nên lưu ý đến các khoản chi phí phát sinh như tiền điện, tiền nước, tiền học,... để có thể dự trù và cân đối ngân sách chi tiêu.

Ngoài ra, chị em cũng có thể tham khảo một số mẹo nhỏ giúp quản lý tài chính gia đình hiệu quả hơn:

• Sử dụng các ứng dụng quản lý tài chính: Các ứng dụng quản lý tài chính có thể giúp chị em theo dõi chi tiêu một cách dễ dàng và thuận tiện. Một số ứng dụng quản lý tài chính phổ biến hiện nay như: Money Lover, Finhay, Money Cat,...
• Tự động hóa các khoản thanh toán: Tự động hóa các khoản thanh toán như tiền điện, tiền nước, tiền học,... sẽ giúp chị em tiết kiệm thời gian và tiền bạc. Chị em có thể liên hệ với ngân hàng hoặc các tổ chức tài chính để đăng ký tự động hóa các khoản thanh toán.
• Sử dụng thẻ tín dụng thông minh: Thẻ tín dụng có thể giúp chị em tích lũy điểm thưởng, hoàn tiền,... Tuy nhiên, chị em cần sử dụng thẻ tín dụng một cách thông minh để tránh nợ xấu. Chị em chỉ nên sử dụng thẻ tín dụng để mua sắm những thứ cần thiết và thanh toán khoản nợ tín dụng đúng hạn.
• Đầu tư: Đầu tư là một cách hiệu quả để gia tăng tài sản. Tuy nhiên, chị em cần tìm hiểu kỹ trước khi đầu tư để tránh rủi ro. Chị em có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia tài chính trước khi quyết định đầu tư.
   

Học cách quản lý tài chính gia đình sẽ giúp chị em chủ động kiểm soát dòng tiền, đảm bảo cuộc sống ổn định và đạt được các mục tiêu tài chính cho tổ ấm của mình. Để quản lý tài chính gia đình hiệu quả, chị em cần xác định mục tiêu tài chính, lập ngân sách chi tiêu, theo dõi và kiểm soát chi tiêu, tiết kiệm tiền, đầu tư tiền và thảo luận với các thành viên trong gia đình. Chị em hãy đăng ký nhận bản tin từ MindX để cập nhật thêm những thông tin hữu ích về cách chăm sóc gia đình và nuôi dạy con cái nhé!