Lập trình web là gì?

Lập trình web là quá trình tạo ra các website bằng cách sử dụng các ngôn ngữ lập trình và  các công nghệ liên quan. Lập trình web được thực hiện bởi Web Developer, người nhận toàn bộ dữ liệu từ bộ phận thiết kế web và chuyển dữ liệu đó thành một hệ thống website hoàn chỉnh có tương tác với cơ sở dữ liệu và người dùng thông qua các ngôn ngữ máy tính.

Lập trình web là một lĩnh vực rộng lớn, để có thể lập trình một website chuyên nghiệp cần trải qua một quá trình dài tích lũy kinh nghiệm. Để bắt đầu học lập trình web và trở thành  một Web Developer chuyên nghiệp trước hết bạn cần học và nắm rõ các ngôn ngữ lập trình.

Trong lập trình web, HTML, CSS và JavaScript là ba ngôn ngữ được sử dụng phổ biến nhất trong mảng này. HTML được sử dụng để xây dựng cấu trúc và nội dung của trang web; CSS được sử dụng để thiết kế giao diện cho các thành phần của trang web; JavaScript chuyên dụng cho tương tác trên website.

Thêm vào đó, lập trình viên website cần nắm rõ các nội dung về Responsive Design, thư viện và khung công việc nếu làm Frontend Developer. Ngôn ngữ lập trình server và APIs là những nội dung cơ bản mà Backend Developer bắt buộc phải biết.

Ngoài các nội dung chuyên môn kể trên, Web Developer cần hiểu và nắm rõ về SQL, Web Server, Cloud Services, bảo mật web...

Hiện nay, lập trình web đang là một trong những lĩnh vực có nhu cầu tuyển dụng cao. Học lập trình web có thể đảm nhiệm các vị trí như lập trình web backend, frontend và full-stack.

1. Lập trình web backend

Lập trình web backend còn được gọi là server-side programming, là quá trình xây dựng và phát triển các phần mà người dùng không trực tiếp thấy trên giao diện hiển thị của website. Lập trình web backend sẽ nhận dữ liệu từ frontend và tương tác với cơ sở dữ liệu để xử lý các yêu cầu của người dùng thông qua ngôn ngữ lập trình.

Bạn có thể sử dụng nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau để phát triển backend bao gồm Python, Ruby, Java, PHP và C#... Đồng thời, lập trình viên backend cần nắm rõ APIs, bảo mật dữ liệu, cải thiện hiệu suất website thông qua Caching.

2. Lập trình web frontend

Lập trình frontend là quá trình xây dựng phần giao diện người dùng trên website. Frontend Developer có nhiệm vụ tạo ra các thành phần mà người dùng có thể thấy và tương tác khi sử dụng website. Nói cách khác, lập trình frontend là việc tạo ra các website tĩnh bằng HTML, CSS hoặc JavaScript mà người dùng có thể nhìn thấy trực tiếp và tương tác.

Ngoài các ngôn ngữ lập trình như HTML, CSS và JavaScript, lập trình frontend yêu cầu bạn cần nắm rõ về Framework, Responsive Design, UX/UI Design, Browser Compatibility và Performance Optimization. 

3. Lập trình web full-stack

Lập trình web full-stack có thể hiểu đơn giản là những người có thể đảm nhiệm công việc của cả backend và frontend. Lập trình web full-stack có khả năng tham gia vào mọi khía cạnh của việc phát triển ứng dụng web, từ thiết kế giao diện đến các công việc liên quan tới databases, systems engineering, client work và servers.

Để có thể trở thành một lập trình viên website thì bạn cần được trang bị không chỉ các kỹ năng chuyên môn mà còn phải có các kỹ năng bổ trợ khác. Các kỹ năng cần có của một lập trình viên website bao gồm:

Kỹ năng lập trình: Đây là kỹ năng bắt buộc phải có và là điều kiện cơ bản nhất để trở thành lập trình viên website. Trong đó, các bạn cần nắm rõ và sử dụng thành thạo các ngôn ngữ lập trình như HTML, CSS và các kiến thức về PHP, MySQL, PHP Framework.

Kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề: Lập trình web là một công việc phức tạp bao gồm nhiều công đoạn. Việc sử dụng nhiều công cụ khác nhau yêu cầu lập trình viên website phải biết kết nối các chương trình với nhau. Do đó, khả năng phân tích và giải quyết vấn đề sẽ giúp bạn tìm ra mấu chốt và điểm nối chung của các kiến thức tưởng chừng như không liên quan đến nhau.

Kỹ năng giao tiếp: Đây được coi như kỹ năng mềm nên có đối với bất kỳ công việc nào. Riêng đối với Web Developer, người thường xuyên phải làm việc nhóm thì kỹ năng giao tiếp là kỹ năng cần được liên tục cải thiện. Việc giỏi giao tiếp không chỉ giúp tiết kiệm thời gian làm việc mà còn mang lại hiệu quả công việc do dễ dàng trao đổi ý tưởng với nhóm phát triển.

Nghề lập trình web là một nghề yêu cầu kiến thức chuyên môn cao với những đặc điểm đặc thù, trong đó có thể kể tới một số đặc điểm cơ bản nhất của nghề này như:

Liên quan mật thiết đến công nghệ: Lập trình web là một lĩnh vực chủ yếu dựa vào công nghệ. Các ngôn ngữ lập trình, framework, PHP, MySQL... và các công cụ liên quan đến web thường phải được lập trình viên nắm vững để có thể xây dựng và phát triển website.

Đa dạng công việc: Lập trình web là cụm từ để chỉ một nhóm các vị trí công việc cụ thể. Lập trình web có thể bao gồm Frontend Developer, Backend Developer và Full-stack Developer, chuyên gia bảo mật web và nhiều vị trí khác.

Làm việc với dữ liệu phức tạp và bảo mật dữ liệu: Lập trình web là một ngành có hàm lượng tri thức cao, với nhiều công đoạn phức tạp, các Web Developers phải làm việc với hệ thống dữ liệu phức tạp. Cùng với đó là sự gia tăng của các mối đe dọa bảo mật, lập trình viên website cần hiểu biết về các biện pháp bảo mật như mã hóa dữ liệu, xác thực người dùng và phòng ngừa tấn công.

Với những yêu cầu về kiến thức chuyên môn cùng những kỹ năng bổ trợ, Web Developer cần trải qua một quá trình dài học tập và tích lũy kinh nghiệm thì mới có thể gắn bó lâu dài và phát triển trong lĩnh vực này. 

Nội dung bài viết trên đây của MindX đã cùng bạn tìm hiểu tổng quan nhất về lập trình website, các vị trí công việc và đặc điểm của nghề lập trình website. Tham khảo các bài viết khác về lập trình trên website của MindX Technology School và Lộ trình khóa học lập trình Web chi tiết của MindX tại đây.