Đầu tư cho tương lai: Định hướng du học cho con ngay từ hôm nay

Theo Tiến sĩ Linda Gottfredson, giáo sư về phát triển con người tại Đại học Delaware, việc hướng nghiệp từ nhỏ giúp trẻ khám phá sở thích và tài năng của mình từ sớm, từ đó phát triển mạnh mẽ hơn trong lĩnh vực mà mình đam mê.

Tương tự với việc hướng nghiệp, việc định hướng du học cho trẻ từ nhỏ sẽ giúp con chủ động tìm hiểu, chuẩn bị tinh thần và xác định mong muốn của bản thân về việc học tập ở nước ngoài. Bên cạnh đó, trẻ cũng có thể thấy rõ hơn mối liên hệ giữa việc du học và mục tiêu nghề nghiệp, từ đó có động lực học tập tốt hơn và biết hướng đến mục tiêu cụ thể.

Bởi vậy, ba mẹ nên định hướng du học cho con từ sớm để cả gia đình có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về kiến thức, tinh thần và các yếu tố sức khoẻ, tài chính liên quan.

2.1. Xác định thời điểm thích hợp để định hướng du học cho con

Định hướng du học cho con là một quyết định quan trọng, và việc chọn thời điểm thích hợp để bắt đầu quá trình này có thể ảnh hưởng lớn đến sự thành công của con. Dưới đây là một số gợi ý về thời điểm lý tưởng để ba mẹ định hướng du học cho con.

2.1.1. Cấp 2 (lớp 6 - lớp 9)

Đây là giai đoạn phù hợp để bắt đầu gieo mầm ý tưởng về du học. Ba mẹ có thể bắt đầu trò chuyện với con về các cơ hội học tập ở nước ngoài, lợi ích của việc du học, và khuyến khích con học ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh.

Bên cạnh kiến thức ngoại ngữ, ba mẹ cũng cần chú trọng phát triển kỹ năng mềm, khả năng tự lập. Đồng thời, việc khuyến khích con tham gia các hoạt động ngoại khóa để chuẩn bị tâm lý và kỹ năng xã hội cho việc học tập ở môi trường quốc tế.

2.1.2. Cấp 3 (lớp 10 - lớp 12)

Lớp 10 - 11: Đây là thời điểm lý tưởng để bắt đầu tìm hiểu cụ thể về các trường học, chương trình học, và yêu cầu nhập học của các quốc gia mà con có ý định du học. Ba mẹ nên giúp con bắt đầu chuẩn bị cho các kỳ thi chuẩn hóa như IELTS, TOEFL, SAT, hoặc ACT (tùy thuộc vào yêu cầu của từng trường).

Lớp 12: Thời gian này con đang bước vào giai đoạn chuẩn bị cho các kỳ thi quan trọng. Việc thay đổi định hướng và lựa chọn du học vào lúc này có thể hơi gấp gáp với trẻ. Tuy nhiên, ba mẹ vẫn có thể định hướng du học cho con để con chuẩn bị cho việc du học sau 1-2 năm theo học tại Việt Nam hoặc tham gia các chương trình đào tạo sau đại học ở nước ngoài.

Nhìn chung, thời điểm thích hợp để định hướng du học cho con nên bắt đầu từ giai đoạn cấp 2 và tăng cường sự chuẩn bị ở cấp 3. Việc lập kế hoạch sớm và chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp con có nhiều cơ hội hơn để thành công trong hành trình du học.

2.2. Xác định năng lực và ngành nghề phù hợp cho con

Du học là một quyết định quan trọng, ảnh hưởng đến tương lai của trẻ. Việc lựa chọn ngành học phù hợp đóng vai trò then chốt trong việc định hướng nghề nghiệp và đảm bảo cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp. Tuy nhiên, trước khi du học, điều quan trọng là phụ huynh phải xác định được chính xác năng lực và sở thích của trẻ để đảm bảo rằng con đã chọn được ngành học phù hợp. Dưới đây là một số lý do:

• Mỗi đứa trẻ sẽ phù hợp với một ngành học: Có rất nhiều ngành học khác nhau để lựa chọn, và không phải ngành học nào cũng phù hợp với con của ba mẹ. Xác định chính xác năng lực và sở thích của trẻ từ sớm sẽ giúp con thu hẹp lựa chọn và chọn được ngành học phù hợp với bản thân. Mặt khác, ngành học phù hợp sẽ giúp trẻ học tập hiệu quả hơn, có hứng thú hơn và có nhiều khả năng thành công hơn trong tương lai.
• Giúp trẻ định hướng nghề nghiệp: Lựa chọn ngành học phù hợp là bước đầu tiên trong việc định hướng nghề nghiệp. Khi biết mình muốn học gì, trẻ có thể tự mình tìm hiểu về các ngành nghề liên quan và lập kế hoạch cho sự nghiệp của mình.
• Giúp trẻ chuẩn bị cho việc học tập từ sớm: Mỗi ngành học sẽ có những yêu cầu riêng về kiến thức và kỹ năng. Xác định được năng lực và sở thích từ sớm sẽ giúp trẻ xác định những kiến thức và kỹ năng mà mình cần để thành công trong ngành học đó. Ba mẹ nên nhớ rằng, trẻ hoàn toàn có thể bắt đầu học tập những kiến thức và kỹ năng này trước khi đi du học để bắt kịp chương trình học và đạt được kết quả tốt nhất.
• Giúp trẻ có một trải nghiệm du học tốt đẹp: Du học là một trải nghiệm tuyệt vời, nhưng đồng thời cũng có thể là một thử thách không hề dễ dàng. Chính vì vậy, trẻ cần xác định năng lực và sở thích để chọn được môi trường học tập phù hợp và có một trải nghiệm du học tốt đẹp trong khoảng thời gian xa nhà.

2.3. Tìm hiểu top 5 ngành học phổ biến cho con đi du học

Việc lựa chọn ngành du học phù hợp đóng vai trò then chốt trong việc định hướng nghề nghiệp và đảm bảo cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp. Dưới đây là top 5 ngành học phổ biến và tiềm năng mà ba mẹ có thể cân nhắc cho con:

2.3.1. Công nghệ thông tin

Nhu cầu về nhân lực trong lĩnh vực công nghệ thông tin (CNTT) ngày càng cao, đặc biệt là các chuyên gia về khoa học máy tính. Ngành học này trang bị cho sinh viên kiến thức và kỹ năng về lập trình, phát triển phần mềm, trí tuệ nhân tạo, hệ thống mạng, an ninh mạng,... Mức lương cho ngành này cũng rất cao, hứa hẹn mang lại thu nhập hấp dẫn cho sinh viên sau khi tốt nghiệp.

• Điều kiện du học: Yêu cầu điểm cao trong các môn Toán, Tin học.
• Gợi ý quốc gia: Mỹ, Đức, Canada, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc.
• Gợi ý trường top: Massachusetts Institute of Technology, Stanford University, Carnegie Mellon University, Nanyang Technological University, Seoul National University.

Những quốc gia này luôn mong chờ lực lượng nhân sự lớn từ các nước có dân số trẻ với nguồn nhân lực dồi dào như Việt Nam, Trung Quốc, Thái Lan, Ấn Độ, vv…, đến và làm việc tại đó. Rất nhiều người Việt Nam đã và đang làm việc tại những tập đoàn công nghệ lớn như Amazon, Google và Facebook cũng nhận được những thành công đáng kể. 

Theo PayScale, mức lương trung bình của kỹ sư phần mềm nước Đức khoảng 50.641 EUR/năm (1,3 tỷ đồng), nhà khoa học dữ liệu lương 55.919 EUR/năm (1,4 tỷ đồng).

Học viên Trần Lê Vân Anh - Học viên lớp Computer Science (Khoa học máy tính) tại MindX đã giành được học bổng của trường đại học Johannes Gutenberg University Mainz (JGU), một trong những trường Đại học lớn nhất Đức.

Ngoài ra, ba mẹ có thể tham khảo thêm cho con chiến lược tạo CV xuất sắc để du học Công nghệ thông tin nhé: TẠI ĐÂY

2.3.2. Kỹ thuật

Kỹ thuật là một lĩnh vực rộng lớn bao gồm nhiều ngành học khác nhau như kỹ thuật cơ khí, kỹ thuật điện tử, kỹ thuật xây dựng, kỹ thuật hàng không,... Ngành học này cung cấp cho sinh viên kiến thức và kỹ năng về thiết kế, chế tạo, vận hành và bảo trì máy móc, thiết bị. Kỹ sư là nguồn nhân lực quan trọng cho sự phát triển của các ngành công nghiệp, do đó nhu cầu tuyển dụng kỹ sư luôn cao và ổn định.

• Điều kiện du học: Yêu cầu điểm cao trong các môn Toán, Lý, Hóa.
• Gợi ý quốc gia: Mỹ, Canada, Úc, Anh, Singapore.
• Gợi ý trường top: MIT, Stanford University, University of Toronto, University of Cambridge, Nanyang Technological University.

2.3.3. Kinh doanh

Ngành kinh doanh luôn thu hút đông đảo du học sinh bởi tính ứng dụng cao và cơ hội việc làm đa dạng. Sinh viên học ngành kinh doanh sẽ được trang bị kiến thức về quản trị kinh doanh, marketing, tài chính, kế toán,... Sau khi tốt nghiệp, sinh viên có thể làm việc trong các lĩnh vực như quản lý doanh nghiệp, tư vấn tài chính, đầu tư, Marketing,...

• Điều kiện du học: Yêu cầu điểm cao trong các môn Toán, Tiếng Anh.
• Gợi ý quốc gia: Mỹ, Anh, Úc, Singapore, Nhật Bản.
• Gợi ý trường top: Harvard Business School, London School of Economics and Political Science, University of Melbourne, National University of Singapore, Keio University.

2.3.4. Y khoa

Y khoa là một ngành học cao quý và đầy tính nhân văn. Ngành học này đào tạo ra các bác sĩ, y tá, dược sĩ có chuyên môn cao để chăm sóc sức khỏe cho con người. Du học ngành y khoa tại các quốc gia tiên tiến sẽ giúp trẻ có cơ hội tiếp cận với phương pháp điều trị hiện đại và môi trường học tập chất lượng cao.

• Điều kiện du học: Yêu cầu điểm cao trong các môn Toán, Hóa, Sinh.
• Gợi ý quốc gia: Mỹ, Canada, Anh, Úc, Đức.
• Gợi ý trường top: Harvard Medical School, Johns Hopkins University School of Medicine, University of Oxford, University of Melbourne, Ludwig Maximilian University of Munich.

2.3.5. Khoa học xã hội và nhân văn

Ngành học này bao gồm nhiều chuyên ngành đa dạng như tâm lý học, xã hội học, triết học, lịch sử, văn học,... Khoa học xã hội và nhân văn giúp sinh viên phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giao tiếp, khả năng giải quyết vấn đề và thích nghi với môi trường mới. Sinh viên tốt nghiệp ngành này có thể làm việc trong nhiều lĩnh vực như giáo dục, nghiên cứu, truyền thông, nhân sự,...

• Điều kiện du học: Yêu cầu điểm cao trong các môn Tiếng Anh, Khoa học xã hội.
• Gợi ý quốc gia: Mỹ, Anh, Pháp, Úc, Canada.
• Gợi ý trường top: University of Oxford, University of Cambridge, Harvard University, Yale University, University of Toronto.

Ngoài 5 ngành học trên, ba mẹ cũng có thể định hướng du học cho con theo sở thích, khả năng và nguyện vọng của con. Điều quan trọng là ba mẹ cần tạo điều kiện cho con phát triển năng khiếu và theo đuổi ước mơ của mình.

3.1. Nên chọn loại hình du học nào: Tự túc hay xin học bổng?

Đây là một câu hỏi quan trọng mà nhiều gia đình và học sinh trăn trở khi quyết định đi du học. Việc lựa chọn loại hình du học phù hợp sẽ ảnh hưởng đến chi phí tài chính, khả năng lựa chọn trường học và ngành học, cũng như trải nghiệm du học của người học. Các vị phụ huynh hãy cân nhắc những ưu nhược điểm cùng MindX nhé:

3.1.1. Du học tự túc

Du học tự túc là hình thức du học mà học sinh, sinh viên tự chi trả toàn bộ chi phí học tập, sinh hoạt và các chi phí khác liên quan đến du học mà không nhận được bất kỳ khoản hỗ trợ nào từ học bổng hay tổ chức nào.

Ưu điểm:

• Chủ động trong việc lựa chọn trường học, ngành học và thời gian học tập: Người học có thể tự do lựa chọn trường học, ngành học và thời gian học tập phù hợp với sở thích, năng lực và điều kiện tài chính của bản thân.
• Không bị ràng buộc bởi các điều kiện của học bổng: Du học sinh không cần phải đáp ứng các điều kiện khắt khe của học bổng như điểm GPA cao, thành tích ngoại khóa nổi bật, v.v.

Nhược điểm:

• Chi phí cao: Chi phí du học tự túc thường cao hơn so với du học học bổng vì bạn phải tự chi trả toàn bộ học phí, sinh hoạt phí, vé máy bay, v.v.
• Áp lực tài chính: Việc chi trả toàn bộ chi phí du học có thể tạo ra áp lực tài chính lớn cho gia đình du học sinh.

3.1.2. Du học học bổng

Du học học bổng là hình thức du học mà học sinh, sinh viên nhận được hỗ trợ tài chính từ trường học, chính phủ hoặc các tổ chức khác để trang trải một phần hoặc toàn bộ chi phí du học. Hiện có 3 loại hình du học học bổng phổ biến là:

• Học bổng toàn phần: Học bổng toàn phần sẽ hỗ trợ du học sinh toàn bộ chi phí du học, bao gồm học phí, chi phí sinh hoạt, sách vở, vé máy bay, bảo hiểm du học,...
• Học bổng bán phần: Học bổng bán phần sẽ hỗ trợ du học sinh một phần chi phí du học, thường là học phí hoặc chi phí sinh hoạt.
• Học bổng hỗ trợ chi phí sinh hoạt: Học bổng này sẽ hỗ trợ du học sinh một khoản tiền để chi trả chi phí sinh hoạt hàng tháng.

Ưu điểm:

• Giảm chi phí du học: Học bổng có thể giúp người học giảm chi phí du học đáng kể, thậm chí có thể chi trả toàn bộ học phí, sinh hoạt phí, vé máy bay, v.v.
• Nhận được sự hỗ trợ từ trường học: Một số học bổng còn đi kèm với các hỗ trợ khác như trợ cấp sinh hoạt phí, cơ hội làm thêm, tham gia các chương trình học bổng, v.v.

Nhược điểm:

• Cạnh tranh cao: Số lượng học bổng có hạn và thường nhận được rất nhiều ứng tuyển, do đó, người học cần phải có thành tích học tập xuất sắc, hoạt động ngoại khóa nổi bật và kỹ năng viết bài luận tốt để có thể cạnh tranh được học bổng.
• Có thể bị ràng buộc bởi các điều kiện của học bổng: Một số học bổng có thể yêu cầu người học phải học một ngành học nhất định, đạt được điểm GPA tối thiểu, hoặc tham gia làm việc cho trường học sau khi tốt nghiệp.

Vậy, nên chọn loại hình du học nào?

Lựa chọn loại hình du học nào phụ thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện tài chính của gia đình, năng lực học tập cũng như mục tiêu du học của trẻ.

Nếu ba mẹ có điều kiện tài chính tốt và con có thành tích học tập xuất sắc, hoạt động ngoại khóa nổi bật thì du học học bổng là một lựa chọn tốt. Tuy nhiên, ba mẹ cũng cần phải chuẩn bị kỹ lưỡng và có quyết tâm cao để có thể cạnh tranh được học bổng.

Ngược lại, nếu ba mẹ có điều kiện tài chính hạn chế, hoặc con còn nhỏ và chưa có định hướng rõ ràng về ngành học, thì du học tự túc là một lựa chọn phù hợp hơn. Tuy nhiên, ba mẹ vẫn cần phải lên kế hoạch tài chính cẩn thận và chuẩn bị tinh thần cho những khó khăn có thể gặp phải trong quá trình du học.

Ngoài ra, ba mẹ cũng có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia tư vấn du học để được tư vấn cụ thể về loại hình du học phù hợp với con và điều kiện gia đình.

3.2. Chuẩn bị hồ sơ du học

Chuẩn bị hồ sơ du học là một quá trình phức tạp và đòi hỏi nhiều thời gian cũng như công sức. Dưới đây là các bước quan trọng cần thực hiện để chuẩn bị hồ sơ du học một cách hiệu quả:

• Chọn trường và chương trình học: Nghiên cứu và chọn lựa các trường và chương trình học phù hợp với mục tiêu và sở thích của con. Ba mẹ nên cùng con kiểm tra các yêu cầu cụ thể của từng trường, bao gồm yêu cầu về điểm số, ngôn ngữ, và các bài kiểm tra chuẩn hóa​.
• Chuẩn bị các giấy tờ cần thiết: bảng điểm, chứng chỉ ngoại ngữ (IELTS, TOEFL,...), bài luận cá nhân (Personal Statement), thư giới thiệu (Letter of Recommendation), sơ yếu lý lịch (CV/Resume), hộ chiếu và ảnh thẻ.
• Tham gia các kỳ thi: Con sẽ cần đăng ký và thi các kỳ thi như SAT, ACT (cho bậc đại học) hoặc GRE, GMAT (cho bậc cao học) nếu cần thiết hoặc các kỳ thi ngôn ngữ IELTS, TOEFL.
• Chuẩn bị tài chính và học bổng: Chuẩn bị các giấy tờ chứng minh tài chính để đảm bảo gia đình có đủ khả năng chi trả học phí và chi phí sinh hoạt, đơn xin học bổng của trường hoặc các tổ chức khác.
• Nộp hồ sơ: Điền đơn xin nhập học trực tuyến hoặc qua đường bưu điện theo hướng dẫn của trường. Kiểm tra kỹ các thông tin và giấy tờ trước khi nộp để đảm bảo không thiếu sót. Nộp hồ sơ trước thời hạn để có đủ thời gian giải quyết các vấn đề phát sinh nếu có​.
• Phỏng vấn và theo dõi: Một số trường có thể yêu cầu phỏng vấn qua điện thoại hoặc trực tuyến. Con được chuẩn bị kỹ càng sẽ tự tin hơn trong buổi phỏng vấn. Sau khi phỏng vấn, ba mẹ nên nhắc con theo dõi trạng thái hồ sơ và trả lời các yêu cầu bổ sung của trường nếu cần.
• Xin Visa du học: Sau khi nhận được thư mời nhập học, ba mẹ và con cần chuẩn bị hồ sơ xin visa du học. Ba mẹ hãy hỗ trợ con luyện tập ứng xử và trả lời các câu hỏi phỏng vấn xin visa để đảm bảo con có thể đỗ visa.

Thời điểm nhận kết quả trúng tuyển, ba mẹ sẽ cần giúp con chuẩn bị các giấy tờ như thư mời nhập học, chứng minh tài chính, bảo hiểm y tế, và các giấy tờ khác theo yêu cầu của đại sứ quán hoặc lãnh sự quán. Quá trình chuẩn bị hồ sơ du học đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn. Ba mẹ hãy đảm bảo rằng con bắt đầu quá trình này sớm và tuân thủ các bước trên để tăng cơ hội thành công trong việc du học.

4.1. Cùng con chọn ngành học phù hợp

• Giúp con khám phá bản thân: Qua quá trình nuôi dạy con, ba mẹ hãy quan sát các điểm mạnh, điểm yếu, năng khiếu mà con bộc lộ hằng ngày để khuyến khích con tham gia các hoạt động ngoại khóa, thử nghiệm các lĩnh vực khác nhau để có thể biết chính xác đam mê, sở thích của mình. Ba mẹ cũng đừng quên để ý đến cảm xúc của con để xem con có thật sự thích thú với các hoạt động khai phá năng lực đó hay không?
• Nghiên cứu thị trường lao động: Ba mẹ hãy cùng con tìm hiểu về thị trường lao động trong nước và quốc tế để lựa chọn ngành học có tiềm năng phát triển và dễ dàng tìm kiếm việc làm sau khi tốt nghiệp. Phụ huynh có thể tham khảo báo cáo thị trường lao động, khảo sát của các công ty tuyển dụng, hoặc website của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới, Quỹ Tiền tệ Quốc tế, v.v. Sau khi đã tìm hiểu nhu cầu thị trường và xu hướng phát triển, ba mẹ và con hãy cùng nhau lựa chọn ngành học có tiềm năng phát triển và có nhu cầu cao về nhân lực trong tương lai.
   

4.2. Tạo điều kiện cho con trải nghiệm thực tế

• Tham gia các chương trình thực tập: Ba mẹ hãy tạo điều kiện cho con tham gia các khóa học ngắn hạn, trại hè, hoặc chương trình thực tập liên quan đến các lĩnh vực khác nhau. Việc trải nghiệm thực tế sẽ giúp con hiểu rõ hơn về bản thân và ngành nghề mà con quan tâm. Ba mẹ có thể tham khảo thêm khoá học và chương trình thực tập tại MindX phù hợp với con TẠI ĐÂY
• Tham gia các hội thảo, khóa học: Ngoài ra, các bậc phụ huynh hãy khuyến khích con tham gia các hội thảo, khóa học liên quan đến ngành học mà con quan tâm để con có thể cập nhật kiến thức mới và network với các chuyên gia trong lĩnh vực đó. Đây cũng là cơ hội để con có cái nhìn tổng quan về ngành học mình sẽ theo đuổi và hình dung được công việc mà mình sẽ làm sau khi tốt nghiệp, trước khi đưa ra quyết định chọn ngành. 

4.3. Tham khảo người tư vấn định hướng nghề nghiệp cho con

• Tư vấn du học: Ba mẹ có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia tư vấn du học để được hỗ trợ lựa chọn ngành học phù hợp cho con dựa trên năng lực học tập, sở thích và điều kiện gia đình. 
• Tư vấn định hướng nghề nghiệp: Một hướng khác là phụ huynh có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia tư vấn định hướng nghề nghiệp để được hỗ trợ đánh giá năng lực, sở thích và tiềm năng nghề nghiệp của con. Hiện MindX đã có bài viết về top ngành học hot nhất 2024 TẠI ĐÂY. Các vị phụ huynh tham khảo thêm cho con nhé!

• Giáo viên: Ngoài ra, ba mẹ cũng có thể trao đổi với giáo viên của con để được tư vấn về năng lực học tập, sở thích và định hướng nghề nghiệp của con. Là những người kề cận bên con nhiều nhất trong quá trình học tập, chắc chắn thầy cô sẽ có cái nhìn khách quan và rõ ràng nhất về năng lực thực tế của con.

Du học là một con đường dài và đầy thử thách, nhưng cũng là một cơ hội tuyệt vời để trẻ phát triển bản thân và mở rộng tầm nhìn. Do đó, ba mẹ cần phải chuẩn bị kỹ lưỡng cả về tài chính và tinh thần để định hướng du học cho con thật tốt.

Để không bỏ lỡ những thông tin hữu ích về nuôi dạy con thành công, các bậc phụ huynh hãy để lại email trong mục subscribe để nhận những bản tin hữu ích từ MindX nhé. Chúc ba mẹ thành công trong việc định hướng ngành học cho con trong tương lai!

Trong trường hợp ba mẹ cần tìm môi trường trải nghiệm và định hướng ngành học/ngành nghề có giá trị toàn cầu cho con, trường học công nghệ MindX là một lựa chọn phù hợp. Với mạng lưới hợp tác gần 200 doanh nghiệp lớn trong nước và quốc tế như Viettel, Shopee và Chope, MindXJobs sẽ hỗ trợ trọn đời cho các bạn trẻ đến khi tìm được việc làm ưng ý. Ba mẹ hãy đăng ký trải nghiệm miễn phí khóa học lập trình 1:1 cùng chuyên gia tại MindX để tham khảo tư vấn nghề nghiệp cho con TẠI ĐÂY.