Phương pháp giáo dục con của người Do Thái (+13 cách thức)

Theo các nhà nghiên cứu về giáo dục, trong khi IQ trung bình của người dân trên thế giới là 100 thì IQ trung bình của người Do Thái vào khoảng từ 107,5 đến 115. Trong lịch sử, từ thế kỷ 19, khoảng 1/4 số nhà khoa học nổi tiếng thế giới đều là người Do Thái. Hàng loạt những cái tên nổi tiếng như Albert Einstein, Sigmund Freud, Otto Frisch đều có xuất thân là người Do Thái. Mặt khác, trong quan niệm của người dân Do Thái, học hành là chuyện quan trọng cần đặt lên hàng đầu.

Đây cũng chính là những minh chứng rõ nét cho thấy trí thông minh, khả năng tư duy cũng như phương pháp giáo dục trẻ em vượt trội của người Do Thái. Phương pháp giáo dục theo truyền thống của họ mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho sự phát triển trí tuệ và hình thành nhân cách của trẻ em, tạo nên những “thần đồng”, tỷ phú nổi tiếng thế giới.

1. Trẻ có khả năng tự lập cao

Phương pháp giáo dục theo truyền thống người Do Thái tập trung vào việc tạo ra môi trường giáo dục thúc đẩy sự độc lập và tính tự chủ ở trẻ. Con trẻ được khuyến khích suy nghĩ độc lập, đưa ra quyết định và chịu trách nhiệm về hành động của mình.

Việc này giúp trẻ phát triển tính cách tự tin và sự can đảm trong việc đối mặt với các thách thức trong cuộc sống. Những kỹ năng này không chỉ giúp trẻ trở nên độc lập mà còn giúp xây dựng một xã hội đề cao tinh thần trách nhiệm. Đồng thời, nó cũng tạo điều kiện thuận lợi để trẻ học hỏi và phát triển các kỹ năng khác như kỹ năng tự học, kỹ năng xử lý vấn đề trong cuộc sống hàng ngày.

2. Trẻ có tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng cao

Phương pháp giáo dục của người Do Thái tập trung vào việc khuyến khích tư duy sáng tạo và linh hoạt của trẻ. Con trẻ được động viên để đặt ra các câu hỏi, tìm kiếm câu trả lời và phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề. Điều này giúp trẻ trở thành những người tư duy linh hoạt, sẵn sàng đối mặt với những thay đổi và thích ứng được với nhiều môi trường, văn hóa khác nhau.

3. Trẻ có tinh thần tự tin và bản lĩnh

Trẻ em Do Thái được ba mẹ bồi dưỡng sự tự tin và bản lĩnh ngay từ khi còn nhỏ. Phụ huynh Do Thái thường khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động, thể hiện ý kiến và tham gia vào quyết định trong gia đình như mọi thành viên khác. 

Điều này giúp trẻ dễ dàng đối mặt với khó khăn, tìm kiếm cơ hội mới và phát triển chính kiến cá nhân. Bên cạnh đó, sự tự tin và bản lĩnh cũng là nền tảng để trẻ xây dựng mối quan hệ tích cực với xã hội và học hỏi từ môi trường xung quanh.

Phương pháp nuôi dạy con của người Do Thái được đánh giá rất cao và coi là một trong những cách tiếp cận giáo dục xuất sắc. Ba mẹ cùng tham khảo 13 phương pháp dạy con đắt giá từ văn hóa giáo dục của người Do Thái dưới đây để hiểu hơn nhé:

1. Khuyến khích trẻ tự lập

Người Do Thái khuyến khích trẻ phát triển tính tự lập từ khi còn rất nhỏ. Phụ huynh người Do Thái luôn tạo điều kiện để con học hỏi và tự lập trong phạm vi khả năng và sức khỏe của bé. Họ quan niệm trẻ em ngay từ nhỏ cần rèn luyện khả năng tự sinh tồn để có thể đi khắp mọi nơi mà ba mẹ không phải lo lắng.

Ví dụ, khi đến một nhà hàng ở Israel, không khó để bắt gặp hình ảnh những đứa trẻ Do Thái tự ngồi ăn một mình dù mới chỉ khoảng 1 tuổi. Dù còn nhiều vụng về, con vẫn được ba mẹ khuyến khích tự ăn, tự sử dụng muỗng, đũa và tham gia vào các hoạt động phù hợp với độ tuổi. Khi lên 2 tuổi, trẻ bắt đầu được ba mẹ hướng dẫn tự thực hiện vệ sinh cá nhân và làm những công việc nhà phù hợp.

2. Ủng hộ và khuyến khích trẻ khám phá cái mới

Người Do Thái thường khuyến khích trẻ tìm kiếm kiến thức và kỹ năng mới, đồng thời hướng dẫn trẻ cách áp dụng chúng vào cuộc sống hàng ngày. Bằng cách khích lệ sự tò mò và mong muốn khám phá, phụ huynh sẽ giúp con trẻ phát triển tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề.

Phụ huynh thường ủng hộ con tham gia vào các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao và xã hội để khám phá cái mới. Điều này giúp trẻ khai phá tiềm năng của bản thân và phát triển kỹ năng xã hội, tạo cơ hội gặp gỡ và học hỏi từ nhiều nguồn thông tin khác nhau.

3. Khích lệ trẻ bằng sự tự tin

Phụ huynh người Do Thái thường khuyến khích con trẻ bằng cách thúc đẩy sự tự tin. Ngay từ khi con còn nhỏ, ba mẹ sẽ giao cho con làm những việc vừa sức. Trong suốt quá trình con làm việc, ba mẹ sẽ luôn động viên để trẻ cảm thấy mình được tin tưởng và có khả năng hoàn thành tốt công việc.

Sự khích lệ từ phụ huynh Do Thái không chỉ dừng lại ở việc tạo ra một môi trường thoải mái để con tin tưởng vào bản thân, mà còn bao gồm việc đánh giá cao những thành tựu nhỏ mà con trẻ đạt được. Phụ huynh thường tôn trọng và động viên mọi cố gắng của con, cho dù đó chỉ là những thành công nhỏ trong cuộc sống hằng ngày. Điều này giúp con trẻ cảm nhận sự ủng hộ và cảm thấy được đánh giá cao, từ đó nuôi dưỡng lòng tự tin và khao khát học hỏi.

4. Chấp nhận sự bừa bộn

Phụ huynh người Do Thái thường chấp nhận sự bừa bộn của con và coi đó là một phần tự nhiên của quá trình con học hỏi và phát triển. Họ hiểu rằng việc sự bừa bộn của trẻ em trong quá trình khám phá thế giới là bình thường và không nên quá gay gắt với con về vấn đề này. Thay vào đó, phụ huynh Do Thái thường khuyến khích con trẻ trong việc khám phá những điều mới và phát triển sự sáng tạo.

Bằng cách chấp nhận sự bừa bộn, phụ huynh cũng thể hiện sự tin tưởng vào khả năng tự quản lý và tư duy của con trẻ. Họ sẽ giải thích với con tầm quan trọng của sự gọn gàng, hỗ trợ con khi cần thiết, nhưng cũng tôn trọng không gian và quyền tự quyết của con.

5. Không quá quan tâm đến thành tích

Khác với đa số phụ huynh trên thế giới, phụ huynh người Do Thái thường không đặt nặng việc con phải đạt được thành tích cao hay nhiều danh hiệu. Thay vào đó, họ tập trung vào việc phát triển các kỹ năng, phẩm chất cá nhân và sự độc lập của con trẻ. Điều này không có nghĩa họ không quan tâm đến việc học của con, nhưng họ coi đây chỉ là một phần nhỏ trong quá trình phát triển toàn diện của con.

Nhờ có lối tư duy cởi mở này của ba mẹ mà trẻ em Do Thái luôn được thoải mái trong quá trình học tập mà không quá áp lực về điểm số. Điều này giúp con trẻ tự tin, sáng tạo và có thái độ tích cực đối diện với học tập và cuộc sống.

6. Tôn thờ trí tuệ và học thức

Người Do Thái có một truyền thống lịch sử về tôn thờ trí tuệ và học thức. Họ rất chú trọng việc ghi chép và bảo tồn các văn kiện văn học kinh điển và tri thức quan trọng của dân tộc Do Thái.

Nét văn hóa này cũng được thể hiện trong việc phụ huynh Do Thái hướng dẫn con em về tầm quan trọng của kiến thức và học tập trong việc phát triển năng lực cá nhân và đóng góp cho cộng đồng. Ba mẹ thường tạo điều kiện tốt nhất cho con em để tiếp cận các nguồn kiến thức từ sách vở và khuyến khích con học tập không chỉ trong trường học mà còn trong cuộc sống hàng ngày.

7. Thân thiện và nhân ái

Thân thiện và nhân ái là một trong những “giá trị vàng” mà phụ huynh Do Thái đặt lên hàng đầu khi nuôi dạy con. Người Do Thái theo đuổi niềm tin rằng phẩm chất sẽ quyết định sự thành công của mỗi con người và trẻ cần học được cách yêu thương, đối xử hòa nhã với người khác để nhận lại sự giúp đỡ và thiện cảm từ mọi người.

Chính vì vậy, phụ huynh Do Thái thường tạo môi trường ấm cúng và ủng hộ để con cảm nhận tình yêu thương và sự quan tâm của gia đình. Họ khuyến khích con chia sẻ, giúp đỡ và tôn trọng người khác, từ đó xây dựng sự thân thiện và nhân ái.

8. Kính trọng gia đình

Một trong những khía cạnh quan trọng nhất của giáo dục Do Thái là tập trung vào gia đình. Tôn trọng và quan tâm đến gia đình được coi là một trách nhiệm và đặc biệt quan trọng đối với mỗi đứa trẻ. Điều này thường được thực hiện thông qua các hoạt động thân mật mà cả ba mẹ, con cái và những người thân trong gia đình cùng thực hiện như kể chuyện, ca hát và kỷ niệm các ngày lễ của người Do Thái.

Ngoài ra, theo quan niệm của người Do Thái, giáo dục về kính trọng gia đình không chỉ nằm ở việc tôn trọng người lớn tuổi, mà còn bao gồm việc chia sẻ yêu thương và hỗ trợ lẫn nhau trong mọi hoàn cảnh. Đây là nền tảng quan trọng trong việc xây dựng một cộng đồng đoàn kết và hòa bình nên trong cách dạy con của người Do Thái, họ luôn hướng con đến những tình cảm gia đình tốt đẹp.

9. Dạy trẻ về đức tin và truyền thống của dân tộc

Trong đức tin của người Do Thái, dân tộc họ là “The chosen people” – những người được Đức Chúa Trời chọn lựa để truyền đạt ý muốn của Chúa, có nghĩa vụ khai sáng và dẫn dắt cho các dân tộc khác. Chính vì vậy, từ khi bắt đầu hình thành nhận thức, trẻ em Do Thái đã được dạy rằng việc học hỏi và sáng tạo là một trách nhiệm quan trọng, không chỉ để phát triển bản thân mà còn để góp phần vào sự tiến bộ của cả xã hội - thực hiện sứ mệnh mà Chúa Trời đã giao cho dân tộc Do Thái.

Để phát huy truyền thống của dân tộc, phụ huynh Do Thái cũng khuyến khích con em rằng khi gặp khó khăn hay vấp phải trở ngại thì không nên từ bỏ, mà hãy kiên nhẫn tìm cách vượt qua. Họ luôn mang trong mình niềm tin vững vàng vào Chúa và tin rằng, từng bước tiến mạnh mẽ của bản thân sẽ góp phần vào nhiệm vụ đặc biệt mà Chúa đã dành cho dân tộc họ suốt hàng ngàn đời.

10. Dạy trẻ phát triển tư duy phản biện và kỹ năng giải quyết vấn đề

Phụ huynh người Do Thái thường định hướng, khuyến khích con em phát triển tư duy phản biện và kỹ năng giải quyết vấn đề. Đây là những kỹ năng quan trọng giúp trẻ xem xét một vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau và tìm ra giải pháp thích hợp.

Họ thường khuyến khích con trẻ đặt ra các câu hỏi, đề xuất ý kiến của riêng mình và phát triển khả năng đánh giá tính khách quan của thông tin. Trong trường hợp con có hành động chưa đúng, ba mẹ Do Thái sẽ khoan phủ nhận suy nghĩ và hành động sai của con mà sẽ thử cách gợi ý câu hỏi khác thuyết phục hơn để cùng con đào sâu thêm tư duy, tăng khả năng phân tích và nhìn nhận vấn đề của con.

11. Giáo dục từ khi còn trong bụng mẹ

Người Do Thái tin rằng thai giáo là một phương pháp quan trọng để giúp trẻ phát triển trí não. Đây là một trong những giá trị cơ bản và quan trọng trong văn hóa và truyền thống của họ. Ngay từ khi mang thai, phụ huynh người Do Thái thường tập trung vào việc tạo ra một môi trường tích cực và cung cấp sự hỗ trợ tốt nhất cho sự phát triển của thai nhi. Đây cũng là một trong những lý do mà cách dạy con của người Do Thái được đánh giá cao.

Họ thường dành thời gian trò chuyện, hát ru, đọc sách cho con nghe ngay từ khi con còn trong bụng mẹ. Một số mẹ bầu người Do Thái còn giải các ô chữ Sudoku và thường xuyên mang theo sách toán bên mình. Họ tin rằng việc này sẽ giúp phát triển trí tuệ của thai nhi ngay từ khi còn trong bụng mẹ và từ đó, đứa trẻ sẽ có cơ hội phát triển tư duy toán học vượt trội sau này.

12. Giáo dục theo từng giai đoạn

Để không bỏ lỡ bất kỳ tiềm năng nào của trẻ, bố mẹ người Do Thái rất chú trọng việc nuôi dạy con cái theo từng giai đoạn khác nhau. Họ xây dựng các chương trình giáo dục phù hợp với khả năng và sở thích của trẻ.

• Giai đoạn sơ sinh và dưới 3 tuổi: Trong giai đoạn này, phụ huynh thường tập trung vào việc tạo môi trường an toàn và yêu thương cho trẻ. Họ khuyến khích sự tương tác, đọc sách, ca hát và trải nghiệm cùng con. Việc này giúp phát triển ngôn ngữ, tinh thần sáng tạo và tạo niềm tin vào môi trường xung quanh.
• Giai đoạn từ 3 - 5 tuổi: Khi trẻ bắt đầu hình thành nhận thức, phụ huynh thường khuyến khích khả năng tò mò và khám phá của con. Họ cung cấp các hoạt động sáng tạo, đồ chơi giáo dục và khích lệ con học hỏi thông qua trải nghiệm.
• Giai đoạn tiểu học: Trong giai đoạn này, phụ huynh thường tập trung vào việc phát triển kỹ năng đọc, viết và toán học cơ bản. Họ khuyến khích việc tham gia vào các hoạt động văn hóa và xã hội, giúp con phát triển sự tự tin và kỹ năng giao tiếp.
• Giai đoạn thiếu niên và thanh thiếu niên: Trong giai đoạn này, phụ huynh thường hướng dẫn con xác định và phát triển đam mê, sở thích và mục tiêu cá nhân. Họ khuyến khích sự độc lập, tinh thần trách nhiệm và giúp con xây dựng kỹ năng quản lý thời gian.
• Giai đoạn trưởng thành: Phụ huynh tiếp tục hỗ trợ con trong việc phát triển bản thân và chuẩn bị cho tương lai. Họ khuyến khích con định hình sự nghiệp, xây dựng mục tiêu và giúp con phát triển kỹ năng sống độc lập.

Tóm lại, phụ huynh người Do Thái thường đặt sự phát triển toàn diện của con lên hàng đầu và áp dụng các phương pháp giáo dục linh hoạt để phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ.

13. Giáo dục bằng hành động

Bằng cách tạo ra một môi trường mẫu mực, người lớn Do Thái thúc đẩy sự phát triển của trẻ thông qua việc hành động. Theo họ, trẻ em sẽ học hỏi tốt nhất bằng cách quan sát và bắt chước người lớn. Trẻ em thường được khuyến khích quan sát và học hỏi từ người lớn cách giải quyết vấn đề, xử lý tình huống hay thể hiện tình cảm.

Phụ huynh Do Thái tạo điều kiện cho con tham gia vào các hoạt động cộng đồng và gia đình vì họ tin đây là cơ hội tuyệt vời để trẻ em học hỏi từ kinh nghiệm thực tế của người lớn. Những câu chuyện, lời khuyên và kinh nghiệm được chia sẻ từ người đi trước sẽ giúp trẻ em hiểu rõ hơn về giá trị và kiến thức quan trọng trong cuộc sống.

Việc giáo dục con trẻ trong văn hóa Do Thái không chỉ dựa vào tình yêu thương mà còn bám trên nền tảng của phương pháp giáo dục khoa học. Hy vọng rằng qua 13 bài học về cách dạy con của người Do Thái, ba mẹ có thể định hình cho mình phương pháp nuôi dạy con trẻ thành những đứa trẻ bản lĩnh, trí tuệ, giàu tình yêu thương và sự sáng tạo. 

Ba mẹ cũng có thể tham khảo thêm cách dạy con của người Nhật và cách dạy con của người Mỹ trong những bài viết khác của MindX. Rất mong với những kiến thức mà chúng tôi chia sẻ sẽ giúp phụ huynh dễ dàng hơn trên hành trình nuôi dạy con em mình!